1 Kings 1 (SUSU)
1 Mangɛ Dawuda xa simaya nu bara a ikuya. Xinbeli nu na a fate i tɛmui birin, hali dugie to nu felenma a ma a fanyi ra. 2 Na kui, a xa mixie naxa a fala a bɛ, «Ginɛdimɛdi nde xa fen i bɛ, naxan mɛɛnima i ma, a nu fa a sa i fɛ ma alako xinbeli xa ba i ma.» 3 E naxa ginɛdimɛdi tofanyi nde fen Isirayila bɔxi ma, han e sa Abisaga Sunamika to. E naxa na xanin mangɛ xɔn ma. 4 Na tɛmɛdi nu tofan ki fanyi. A nu mɛɛni mangɛ ma, a nu wali birin naba a bɛ. Kɔnɔ na kui mangɛ mu a kolon ginɛ ra. 5 Na tɛmui Xagiti xa di Adoniya naxa a yɛtɛ ite fɔlɔ, a nu fa a fala, «N tan nan findima Isirayila mangɛ ra.» A naxa soe nun kuntigi maɲɛrɛse tongo, a nun korogba tongo suuli. 6 A xa simaya kui, a baba Dawuda nu a luxi a yɛtɛ nan yi, a mu nu a falama a bɛ, «Yi lu, yi mu fan?» Adoniya fate nu tofan ki fanyi. Abisalomi xanbiratoe nan nu a ra. 7 A tan nun Seruya xa di Yowaba nun Abiyatari sɛrɛxɛdubɛ naxa lan fe keren ma, e xa kafu a ma Adoniya xa mangɛya masɔtɔ. 8 Kɔnɔ Sadɔki sɛrɛxɛdubɛ, Yehoyada xa di Bɛnaya, Annabi Natan, Simeyi, Reyi, nun Dawuda xa sɔɔri sɛnbɛmae naxa tondi birade Adoniya fɔxɔ ra. 9 Adoniya naxa ningee nun yɛxɛɛ bɔrɔgɛxie ba sɛrɛxɛ ra Soxeleti fanye fɛ ma, dɛnnaxɛ na En Rogeli sɛɛti ma. A naxa a ngaxakerenyie, mangɛ xa die, nun mangɛ xa mixie birin xili. 10 Kɔnɔ a mu Annabi Natan, Bɛnaya, mangɛ xa sɔɔri sɛnbɛmae, nun a xunya Sulemani tan xili. 11 Natan naxa a fala Sulemani nga Batiseba bɛ, «I mu a mɛxi a Xagiti xa di Adoniya bara findi mangɛ ra, a fa li won marigi Dawuda mu fefe kolonxi na fe kui? 12 Yakɔsi i naxan nabama, i i tuli mati n ma marasi ra, alako i xa i tan nun i xa di Sulemani nii ratanga. 13 I xa siga mangɛ Dawuda yire, i a fala a bɛ, ‹Mangɛ n marigi, i mu laayidi tongo xɛ n tan i xa konyi ginɛ bɛ, fa a fala n ma di Sulemani fama mangɛya sɔtɔde i ɲɔxɔɛ ra, a dɔxɔ i xa kibanyi kui? Munfe ra Adoniya na findife mangɛ ra yakɔsi?› 14 I nun mangɛ wɔyɛnma tɛmui naxɛ, n fan so tɛmui nan na ki wo yire, n fa i xa wɔyɛnyi rakamali.» 15 Batiseba naxa so mangɛ xa konkoe kui. Mangɛ nu bara fori ki fanyi. Abisaga Sunamika nu na mɛɛnife a ma. 16 Batiseba naxa suyidi, a a magoro mangɛ ya i. Mangɛ naxa a maxɔrin, «Munse niyaxi?» 17 Batiseba naxa a yaabi, «N marigi, i bara i kali i Marigi Alatala xili ra, a falafe ra a n ma di nan findima mangɛ ra i ɲɔxɔɛ ra, a dɔxɔ i xa kibanyi kui. 18 Kɔnɔ mangɛ n marigi, yakɔsi Adoniya nan fa findife mangɛ ra, a fa li i mu fefe kolon na kui. 19 A bara ninge nun yɛxɛɛ turaxi gbegbe ba sɛrɛxɛ ra. A bara mangɛ xa die birin xili, fo n ma di Sulemani, naxan findixi i xa konyi fanyi ra. A bara Abiyatari sɛrɛxɛdubɛ nun Yowaba sɔɔri mangɛ fan xili. 20 Mangɛ n marigi, Isirayila ɲama tuli matixi i tan nan na, alako i xa a masen naxan dɔxɔma i xa kibanyi kui i ɲɔxɔɛ ra. 21 Xa na mu a ra, i na bɛlɛ tɛmui naxɛ i benbae fɛ ma, yi ɲama fama n tan nun n ma di Sulemani xa fe xun nakanade nɛ alɔ kaafirie.» 22 A wɔyɛn tɛmui, Annabi Natan naxa mangɛ xɔnyi li. 23 Mixi nde naxa a raso mangɛ xa konkoe kui, a a fala, «Annabi Natan bara fa.» Natan naxa a magoro bɔxi ma mangɛ ya i. 24 Na tɛmui a naxa a masen mangɛ bɛ, «Mangɛ n marigi, i tan nan a falaxi, ‹Adoniya nan findima mangɛ ra n ɲɔxɔɛ ra, a dɔxɔ n ma kibanyi kui?› 25 N i maxɔrinxi nɛ na ma barima Adoniya ɲan bara ningee nun yɛxɛɛ bɔrɔgɛxi gbegbe ba sɛrɛxɛ ra. A bara mangɛ xa die birin, sɔri mangɛe, nun Abiyatari sɛrɛxɛdubɛ xili. E birin na e dɛgefe yire keren, e a falama, ‹Kisi na mangɛ Adoniya bɛ!› 26 Kɔnɔ, a mu n tan xilixi, n tan naxan findixi i xa konyi fanyi ra. A mu Sadɔki sɛrɛxɛdubɛ xilixi, a mu Yehoyada xa di Bɛnaya xilixi, a mu i xa di Sulemani xilixi, naxan fan findixi i xa konyi ra. 27 Na fe kelixi i tan na ma, mangɛ n marigi? Munfe ra i mu a fala n tan i xa konyi fanyi bɛ, mixi naxan fama dɔxɔde i xa kibanyi kui?» 28 Mangɛ Dawuda naxa a fala, «Wo Batiseba xili n bɛ.» A to so mangɛ yire, 29 mangɛ naxa a kali a bɛ, «N bara n kali Alatala ra, naxan n natangaxi n ma tɔɔrɛ birin kui, 30 alɔ n nan n kali Alatala ra ki naxɛ a falafe ra, ‹I xa di Sulemani nan findima mangɛ ra n ɲɔxɔɛ ra, a tan nan dɔxɔma n ma kibanyi kui,› to yati n fama nɛ na laayidi rakamalide.» 31 Batiseba naxa a magoro, a suyidi mangɛ ya i, a fa a fala «Mangɛ n marigi Dawuda xa kisi abadan!» 32 Mangɛ Dawuda naxa a fala a xa mixie bɛ e xa Sadɔki sɛrɛxɛdubɛ, Annabi Natan, nun Yehoyada xa di Bɛnaya xili. Nee to fa mangɛ yire, 33 a naxa a masen e bɛ, a naxɛ, «Wo xa n ma mixie tongo, wo xa n ma di Sulemani dɔxɔ n ma sofale fari, wo goro a ra Gixon. 34 Mɛnni, sɛrɛxɛdubɛ Sadɔki nun Annabi Natan xa ture surusuru a xunyi ma, a tife ra Isirayila mangɛ ra. Wo na gɛ na rabade, wo xa feri fe, wo fa a fala wo xui itexi ra, ‹Kisi na mangɛ Sulemani bɛ!› 35 Na tɛmui wo birin xa gbilen, wo xa a dɔxɔ n ma kibanyi kui. A tan nan findima mangɛ ra n ɲɔxɔɛ ra. N bara a ti Isirayila nun Yudaya mangɛ ra.» 36 Yehoyada xa di Bɛnaya naxa mangɛ yaabi, «N ma mangɛ, a xa raba na ki! A xa findi i Marigi Alatala sagoe ra! 37 Alatala nu na n ma mangɛ bɛ ki naxɛ, a xa lu Sulemani fan bɛ na ki. Sulemani xa mangɛya xa gbo dangi n marigi mangɛ Dawuda gbe ra.» 38 Sadɔki sɛrɛxɛdubɛ, Annabi Natan, Yehoyada xa di Bɛnaya, Keretikae, nun Peletakae naxa Sulemani rate mangɛ Dawuda xa sofale fari, e siga a ra Gixon. 39 Sadɔki sɛrɛxɛdubɛ naxa so hɔrɔmɔlingira kui, a feri tongo ture sɛniyɛnxi nu na naxan kui. A naxa na ture surusuru Sulemani xunyi ma. Na tɛmui e naxa sara fe, ɲama birin naxa a fala e xui itexi ra, «Kisi na mangɛ Sulemani bɛ!» 40 Ɲama birin naxa bira a fɔxɔ ra ɲɛlɛxinyi kui. E nu xule fe, e nu e xui ite han bɔxi naxa sɛrɛn na xui ma. 41 Adoniya nun a xa ɲama to gɛ e dɛgɛde, e naxa na xui mɛ. Yowaba to na sara xui mɛ, a naxa a fala, «Sɔnxɔɛ mundun na taa kui na ki?» 42 Na tɛmui yati, Abiyatari sɛrɛxɛdubɛ xa di Yonatan naxa so. Adoniya naxa a xili, a naxɛ, «Mixi hagigɛ nan i ra, naxan faxi xibaaru fanyi ra.» 43 Kɔnɔ Yonatan naxa Adoniya yaabi, «Won marigi mangɛ Dawuda bara Sulemani ti mangɛ ra. 44 Mangɛ bara Sadɔki sɛrɛxɛdubɛ, Annabi Natan, Yehoyada xa di Bɛnaya, Peletakae, nun Keretikae xɛɛ Sulemani matide mangɛ xa sofale fari. 45 Sadɔki sɛrɛxɛdubɛ nun Annabi Natan bara ture sɛniyɛnxi surusuru a xunyi ma Gixon, a xa findi mangɛ ra. E birin bara keli mɛnni sɛɛwɛ kui. Na ɲɛlɛxinyi bara din taa birin na. Wo na xui nan mɛfe yi ki. 46 Sulemani ɲan bara a magoro mangɛ kibanyi kui. 47 Mangɛ xa mixie birin bara fa won marigi mangɛ Dawuda yire, e xa duba a bɛ a falafe ra, ‹I Marigi Ala xa Sulemani xili ite dangi i tan na, a xa mangɛya xa gbo dangi i gbe ra!› Mangɛ naxa suyidi a xa sade ma. 48 A naxa yi masenyi ti, a naxɛ, ‹Tantui na Isirayila Marigi Alatala bɛ, naxan mixi nde dɔxɔxi n ma kibanyi kui n ya xɔri.›» 49 Adoniya xa mixie a naxee xili, nee birin naxa so sɛrɛnfe gaaxui ra. E naxa keli, kankan naxa siga a xɔnyi. 50 Adoniya fan naxa gaaxu, a siga hɔrɔmɔlingira, a sɛrɛxɛbade ferie suxu. 51 Mixi nde naxa a fala Sulemani bɛ a Adoniya to gaaxuxi Sulemani ya ra, a soxi hɔrɔmɔlingira nan kui, a sɛrɛxɛbade ferie suxu, a a fala, «Fo mangɛ Sulemani xa a kali n bɛ to, a mu n tan a xa konyi faxama santidɛgɛma ra.» 52 Sulemani naxa yi yaabi fi, a naxɛ, «Xa a sa findi mixi fanyi nan na, sese mu a toma. Kɔnɔ xa a sa findi mixi kobi nan na, a faxama nɛ!» 53 Na kui mangɛ Sulemani naxa mixie xɛɛ, e xa a ragoro sɛrɛxɛbade fari. Adoniya naxa siga mangɛ yire, a suyidi a bɛ. Sulemani naxa a fala a bɛ, «Siga i xɔnyi.»