1 Kings 1 (TOMA)
1 Masagi Davide wɔlɔzaɠaga ɠɛni de niina, anɛɛ ɓalaa ta la seɠeiti felevele ma, naa la ɠɛni kɔɔlɛsu. 2 Ná-botiɠɛ nuiti ti ɠɛni ma: «Ɓɛ gi anzalopo ɓea ɠila gaiziɛ màliɠii masagi ʋɛ, é ɗa boti ɠɛ è ʋɛ, é ɗa è makɛ, ta é ɗa la è ɠoba, naa ɠa ɠɛɛna kɔɔlɛi ɠa zeɠe màliɠii masagi ma.» 3 Ti wɛlɛni Izilayɛle yooi zu ná pɛ ga anzalopo ʋagɔ. Ti Aɓisage ɠaani, Sunɛme nui, ti ʋaa la masagi ɠoba. 4 Anzalopoi naa wola ʋani, é ɠaaɓaani masagi ma, é ɗa boti ɠɛ bɛ. Kɛlɛ masagi la ɠɛni daani ʋolu pɛ ga anza. 5 Naama ziɛgi zu, Davide ta Ɠagite ti-loun zunui Adoniya ɓɔɠɔ lɛɛzu su, é ɗa ɠɛ ma: «Nà ɠa gè ɠɛɛzu ga masagi.» É wotolo vaaɠɛɛni ɓɔɠɔ ʋɛ, ta soo ɓizɛ zalaʋusuiti, naa ʋɛɛ zunu ʋuulɔɔlugɔ (50) ʋa, ti ɗa ɓizɛ tɔun tuɠɔ. 6 Kaipa, sii ma voloi pɛ su, kɛɛɠɛ la ɠɛni zeliloni ma, é ʋa ɠɛ ma: «Toɠa ɠale, è naa ɠɛɛzu?» É ɠula naa ʋolu, Adoniya ɠɛni ga lakpa doun ʋapa, Aɓasalɔme deɠe ɠɛni de. 7 Ti yɛpɛni ta Zoaɓe, Seluya ná-doun zunui, naa ʋɛɛ zalaɠa ɠula nui Aɓiataal ʋa, naati ti ʋilɛ Adoniya ʋolu. 8 Kɛlɛ zalaɠa ɠula nui Sadɔke ʋe, Yeɠoyada ná-doun zunui Ɓenaya ʋe, GALA goo wo nui Natan ʋe, Simeyi ʋe, ta Leyi, naa ʋɛɛ Davide ná-kɔɔɠuluɓaiti ba, ti tanɔpɛ ge la ɠɛni Adoniya ʋolu. 9 Yeeta Adoniya zalaɠai ɠulani Zɔyelɛte ɠɔtui ɠobaʋɛ, nii é En-Lɔgɛle ɠobaʋɛ, ga baalagiti, ta nikɛiti, ta nikɛ yiʋoiti ti wulɔai. É kɛɛɠɛlointi pɛ tolini, masagi ná-dointi, ta Zuda nu ɓiigi niiti kpein ti ɠɛni boti ɠɛɛzu masagi ʋɛ. 10 Kɛlɛ é la ɠɛni GALA goo wo nui Natan lolini, ta Ɓenaya, ta masagi ná-salaʋusu wolaiti, naa ʋɛɛ deɠei Salomɔn ʋa. 11 Natan liini Salomɔn dee Ɓate-Seɓa ʋɔ bɛ, é ɠɛ ma: «È suɠwɛɛ ɓaa ga Ɠagite ná-doun zunui Adoniya ɠana ɓɔɠɔ ɠɛ ga masagi ade-maliɠii Davide ɠi poluma? 12 Woilo, gè tɛnɛ fe è ya, nii a wo-yɛnvuiti kizo, wa è-loin Salomɔn. 13 Liina fala masagi ʋɔ bɛ, è gaazaɠa, è ɠɛ ma: ‹Ee, màliɠii masagi, ɗa lɛi è minazeɠeni bɛ̀, è ɠona, ga dòun zunui Salomɔn ɠa é masadai zeɠezu è ʋoluʋelei, é zei ɗa-masa kpɔkpɔgi ɠa? Toɠa ɠale mu Adoniya masadai ɠɛɛzu?› 14 Ɗa yɛsu nɔ ɓɔɛzu masagi ʋɔ, gè lɛ nà ɓɔɠɔi, gè è-wooi mɔta maaɓakpa.» 15 Ɓate-Seɓa liini masagi laa ʋɛlɛi wu. Naa wɔlɔzaɠaga ɠɛni de niina gola, Sunɛme nui Aɓisage ɗa ɠaaɓa ma. 16 Ɓate-Seɓa ʋilɛni ɲiibiɠa, é la masagi ɠɔɠɔwu. Naa zɛba é gaazaɠa, é ɠɛ ma: «Leeni ɠa è pɔ gè kɛ è ʋɛ?» 17 É gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Màliɠii, è minazeɠeʋɛ bɛ̀, nɛ̀i gè ga ɗa-wotiɠɛ anzanui, è ɠona ɗa-ƓALAGI Ɠɔoɠɔ GALAGI laaseigi zu ga dòun zunui Salomɔn ɠa é masadai ɠɛɛzu è ʋoluʋelei, é zei ɗa-masa kpɔkpɔgi ɠa. 18 Kɛlɛ wɛlɛ niina, Adoniya ɓɔɠɔ ɠɛa ga masagi, màliɠii masagi è-ɠi ge la su. 19 É togani mɔinmɔin kulani ga zalaɠai: nikɛ zinɛ wolaiti, nikɛ yiʋoiti ti wulɔai, ta baalagiti, é masagi ná-doun zunuiti pɛ toli, ta zalaɠa ɠula nui Aɓiataal, naa ʋɛɛ kɔɔʋɛbɛi ma lotuɠɔi Zoaɓe ʋa, kɛlɛ é la è-loun zunui Salomɔn lolini. 20 Tama Izilayɛle pɛ gaazu ɠa ɗa nɔ ʋa, màliɠii masagi, ga è naama nui lɛ, nii é zeizu è-ʋoga màliɠii ɗa-masa kpɔkpɔgi ɠa. 21 Ni naa laade, siɛgi zu màliɠii masagi è liizu la è-mɛmɛwolani pɔ, ta ʋaazu gi zosu eɠɛ faa ɲɔu ɠɛ ʋea, gá dòun zunui Salomɔn.» 22 É yɛni nɔ ɓɔɛzu masagi ʋɔ, GALA goo wo nui Natan ʋaa. 23 Ti ʋa ti ɠɛ masagi ma: «Wɛlɛ GALA goo wo nui Natan ʋa.» Naa lɛɛni masagi ʋɔ bɛ, é la kɔɠɔwu, nɔungi ʋilɛgai zooi ma, 24 é ɠɛ ma: «Ee, màliɠii masagi, ɗa ɠa è bogai ɓaa ga Adoniya ɠa masadai ɠɛ è ʋoluʋelei, ta é zei ɗa-masa kpɔkpɔgi ɠa? 25 Mazɔlɔɔ diiʋɛ za, é nikɛiti ta nikɛ yiʋoiti ti wulɔai, ta baala mɔinmɔin ga ɠula ga zalaɠai, é masagi ná-doun zunuiti pɛ toligɛ, ta kɔɔʋɛbɛi ma lotuɠɔiti, naa ʋɛɛ zalaɠa ɠula nui Aɓiataal ʋa. Tiya ɠanu, ti daamii ta kpɔɔlei wosu ta tiye, ti ɗa ɠɛ ma: ‹Masagi Adoniya lɛbi ɠeke faan!› 26 Kɛlɛ é la nɔ̀un tolini, nɛ̀i gè ga ɗa-wotiɠɛ nui, é la zalaɠa ɠula nui Sadɔke lolini, ta Yeɠoyada ná-doun zunui Ɓenaya, ta ɗa-wotiɠɛ nui Salomɔn. 27 Nii ɠɛɠala vai ɠa zoo ɠɛɛzu ɓaa màliɠii masagi ná-devei wu, ga è la zooga è ʋa naa lɛ ga ɗa-wotiɠɛ nuiti, zɔi é màliɠii masagi maavalibosu masa kpɔkpɔgi ɠa?» 28 Masagi Davide gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «À Ɓate-Seɓa loli dɛɛ bɛ̀.» Naa lɛɛni masagi ʋɔ bɛ, é lo kakala. 29 Masagi ɓɔɛni pɔ konai zu, é ɠɛ ma: «Gè ɠonaa Ɠɔoɠɔ GALAGI ma, nii é vulua, nii é kùlaai ziiɓɔlɔiti pɛ su, 30 gè bo è ma ga za nɔ, nà minazeɠegi naa laazeelizu, nii gè kɛɛni è ʋɛ, gè ɠona Ɠɔoɠɔ GALAGI, Izilayɛle ná-GALAGI laaseigi zu, siɛgi zu gè ɠɛa è ma la è-loun zunui Salomɔn ɠa é masadai ɠɛɛzu pòluʋele, é zei nà-masa kpɔkpɔgi ɠa pòtogi zu.» 31 Ɓate-Seɓa ʋilɛni ɲiibiɠa, é la masagi ɠɔɠɔwu, é ɠɛ ma: «Màliɠii masagi Davide lɛbi ɠeke faan!» 32 Masagi ɠɛni ma: «À zalaɠa ɠula nui Sadɔke loli, ta GALA goo wo nui Natan, naa ʋɛɛ Yeɠoyada ná-doun zunui Ɓenaya.» Ti lɛɛni masagi ʋɔ bɛ. 33 Masagi ɠɛni ti ma: «À nà-botiɠɛ nuiti pɛ toli, ti ʋilɛ wo ʋolu, wo dòun zunui Salomɔn lɛ nà-soovale fuului ɠɔma, wo yei la Giyon. 34 Miná ɠa zalaɠa ɠula nui Sadɔke ta GALA goo wo nui Natan ti gulɔi ziɛzu ma ná, é ɠɛ ga Izilayɛle masagi. Wa puʋugi vɛɛzu, wo ɗa ɠɛ ma: ‹Masagi Salomɔn lɛbi ɠeke faan!› 35 Wa yɛsu polu, wo lɛ, é ʋa é zei nà-masa kpɔkpɔgi ɠa. Tɔ ɠa é masadai ɠɛɛzu pòtogi zu. Gè yeeloga ba ga Izilayɛle ta Zuda ta-lotuɠɔi.» 36 Yeɠoyada ná-doun zunui Ɓenaya masagi wooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «É ɠɛ ɠana! Ɠɔoɠɔ GALAGI é ga màliɠii masagi ɗa-ƓALAGI, naa laawooi ɠana! 37 Eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI yɛgai la màliɠii masagi è ʋa, é yɛ ɠana nɔ Salomɔn ʋa, é ná-masadai ma lɛbiyai zuwɔɔlɔ, é leʋe màliɠii masagi Davide nɔnɔi ʋa.» 38 Zalaɠa ɠula nui Sadɔke-o, GALA goo wo nui Natan-o, ta Yeɠoyada ná-doun zunui Ɓenaya, ta Kelɛte nuiti, naa ʋɛɛ Pelɛte geleiti ba, ti Salomɔn zeɠeni, ti tɛ masagi Davide ná-soovale fuului ɠɔma, ti lii la Giyon. 39 Zalaɠa ɠula nui Sadɔke minɛi zeɠeni, nii gulɔi ɠɛni su, seɠe ʋɛlɛi wu, é gulɔi ziɛ Salomɔn ma. Ti puʋugi vɛɛni, nuɓusɛiti pɛ ti ɠɛ ma: «Masagi Salomɔn lɛbi ɠeke faan!» 40 Nuɓusɛi pɛ ge loni ga poluʋelei, ti ɗa lɛ, nuiti ti ɗa kooleiti fɛ ti ɗa ɠoozunɛ ga gola, eyɛsu zooi ɓali ga ti-wooi lugi. 41 Adoniya ta ná-nu loligaiti ti zɔngɔ wooi mɛnini, siɛgi zu ti ɠɛni ɓesu la ga ta-vɛti laamii wo. Zoaɓe puʋugi wooi mɛnigai ma, é gaazaɠagi woni, é ɠɛ ma: «Lee ma vaa wuulee ka, é taazuʋɛ?» 42 É yɛni nɔ ɓɔɛzu, zalaɠa ɠula nui Aɓiataal ná-doun zunui Zonatan ʋa. Adoniya ɠɛni ma: «Ʋa, mazɔlɔɔ ɗa ga sɔɓelama nu, tanisu woo niinɛ ʋagɔ ɠa è ʋaazu bosu.» 43 Zonatan Adoniya wooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Naa laade vɔlɔ pɛ, ade-maliɠii masagi Davide ɠa é Salomɔn zeiɗai ga masagi. 44 Masagi zalaɠa ɠula nui Sadɔke, ta GALA goo wo nui Natan, ta Yeɠoyada ná-doun zunui Ɓenaya, ta Kelɛte nuiti ta Pelɛte nuiti pilɛgɛ polu, ti tɛɛʋɛ masagi ná-soovale fuului ɠɔma. 45 Zalaɠa ɠula nui Sadɔke ta GALA goo wo nui Natan ti gulɔi ziaa ma Giyon ga é ɠɛ ga masagi. Miná ɠa ti zeɠeai ná, ti lɛ ga koozunɛɛi, taai zu ɠɛ wuulee, naama zɔngɔ wooi ɠa wo mɛnigai. 46 Salomɔn vɔlɔ zeiɗa masa kpɔkpɔgi ɠa. 47 Ade-maliɠii masagi Davide ná-nu wolaiti ti ʋaa ga ti tuya loo bɛ, ti ɠɛ ma: ‹Ɗa-ƓALAGI kɛ, é Salomɔn lɔɠɔi ɠula, é leʋe ɗɔnɔi ʋa, ta ná-masadai ma lɛbiyai wɔɔlɔ ɗɔnɔi ʋa!› Masagi yɛgɛ daa ʋetei zu, é nɔkɔ. 48 Naa pɛ poluma, masagi wooi ɠaa, nii é bogai: ‹Mamagi ɠa Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, Izilayɛle ná-GALAGI, nii é nu zeiɗai za nà-masa kpɔkpɔgi ɠa, ta gè kaa ga ɠaazu.› » 49 Adoniya ná-nu loligaiti ti naama wooi mɛnigai ma, ti zuɓalini, ɛsɛ ge ɗa li liizu ʋele. 50 Adoniya lua ʋelei ma Salomɔn ʋa, é wuzeɠeni, é li, é zalaɠa ɠulazuʋɛ ma minɛiti so. 51 Ti liini, ti ɠɛ Salomɔn ma: «Pɛtɛ, duai maaʋele ma, Adoniya liiʋɛ, é zalaɠa ɠulazuʋɛ ma minɛiti so, é ɗa ɠɛ ma: ‹Masagi Salomɔn minazeɠe bɛ̀ za, é ɠona ga é la pàa ga boɠa zɔkpɔi!› » 52 Salomɔn ɠɛni ma: «Ni a ziɛna eɠɛ sɔɓelama nu, nɔundeɠai gila kpalaa ge la loɠa zooi ma. Kɛlɛ ni a ɠɛna ga sɔba nu, toɠa za.» 53 Masagi Salomɔn numaa leʋeni, ti li, ti Adoniya zeɠe zalaɠa ɠulazuʋɛ, ti ʋaa la. É laani masagi Salomɔn ɠɔɠɔwu, Salomɔn ɠɛ ma: «Li ɗa-ʋɛlɛi wu.»