1 Kings 18 (SUSU)
1 Tɛmui xɔn to kuya, Alatala naxa a masen Annabi Eliya bɛ a ɲɛ saxan nde ra, a naxɛ, «Siga Akabu yire, n tunɛ rafama nɛ bɔxi ma fa.» 2 Eliya naxa siga Akabu yire. 3 Kaamɛ nu bara sɛnbɛ sɔtɔ Samari bɔxi ma. Akabu naxa Abadiyasi xili, naxan nu walima mangɛ banxi kui. A nu gaaxuma Alatala ya ra ki fanyi ra. 4 Yesabela nu Alatala xa namiɲɔnmɛe faxama tɛmui naxɛ, Abadiyasi namiɲɔnmɛ kɛmɛ tongo nɛ, a sa e nɔxun mixi tongo suuli suuli ma fɔnmɛ firin kui, a e balo ye nun taami ra. 5 Akabu naxa a fala Abadiyasi bɛ, a naxɛ, «I xa bɔxi birin isa mɛrɛ fende won ma soee nun won ma sofalee nɔma ɲooge sɔtɔde dɛnnaxɛ, alako e naxa faxa.» 6 Akabu nun Abadiyasi naxa bɔxi itaxun e bore ma, e xa a isa. Akabu naxa siga kira nde xɔn, Abadiyasi naxa siga kira gbɛtɛ xɔn. 7 Abadiyasi naxa naralan Annabi Eliya ra kira xɔn. Abadiyasi to a to, a naxa a felen a bun ma, a a fala a bɛ, «N marigi Eliya, i tan yati nan a ra?» 8 Eliya naxa a yaabi, «Iyo, n tan nan a ra. Sa a fala i xa mangɛ bɛ, i bara Annabi Eliya to.» 9 Abadiyasi naxa a fala, «N haakɛ mundun nabaxi i ra naxan a niyama i xa yi mɔɔli raba n na? Yi findima faxɛ nan na n bɛ Akabu mabiri. 10 N xa a fala i bɛ i Marigi Alatala xili ra, ɲamanɛ nun bɔxi yo mu na, n ma mangɛ mu i fenxi dɛnnaxɛ. Mɛnnikae na a fala i mu na, Akabu e rakalima xa e mu i toxi. 11 Yakɔsi i naxɛ, ‹Sa a fala mangɛ bɛ i bara Annabi Eliya to.› 12 Kɔnɔ n na keli i xun ma ya, Alatala Xaxili Sɛniyɛnxi fama i xaninde yire nde. Na kui, n na gɛ xɛɛra ibade Akabu bɛ, a lima muxu mu i toma be sɔnɔn, a fa n faxa na ma. N tan bara gaaxu Alatala ya ra kabi n dimɛdi tɛmui. 13 N marigi, e mu a falaxi i bɛ, n naxan naba Yesabela nu Alatala xa namiɲɔnmɛe faxama tɛmui naxɛ? N Alatala xa namiɲɔnmɛ kɛmɛ nan nɔxun fɔnmɛ kui tongo suuli suuli ma. N nu fa e balo taami nun ye ra. 14 Kɔnɔ yakɔsi, xa i n xɛɛ n ma mangɛ xɔn ma, n xa a fala a bɛ n bara Annabi Eliya to, a n faxama nɛ!» 15 Annabi Eliya naxa a yaabi, «N bara n kali n Marigi Alatala ra, to n nan n yɛtɛ masenma nɛ Akabu bɛ.» 16 Abadiyasi naxa siga Akabu yire, a fa dɛntɛgɛ sa a bɛ. Akabu naxa siga Eliya fɔxɔ ra. 17 A to sa Eliya to, Akabu naxa a fala a bɛ, «I tan nan Isirayila ya isoxi yi ki?» 18 Annabi Eliya naxa a yaabi, «N tan xa mu Isirayila ya isoxi. I tan nun i baba bɔnsɔɛ nan Isirayila ya isoxi, barima wo bara Alatala xa yaamarie rabolo, i bira Bali kuye fɔxɔ ra. 19 Yakɔsi, i xa Isirayila ɲama birin malan Karemele geya ma, a nun wo xa Bali kuye xa namiɲɔnmɛ kɛmɛ naani tongo suulie, a nun Asera kuye xa namiɲɔnmɛ kɛmɛ naanie, i xa ginɛ Yesabela naxee rabaloma.» 20 Akabu naxa mixie xɛɛ Isirayilakae xilide. A naxa na namiɲɔnmɛe malan Karemele geya fari. 21 Na tɛmui Eliya naxa a maso ɲama birin na, a fa yi masenyi ti e bɛ, «Wo tan luma filankafuiɲa kui han mun tɛmui? Xa Alatala nan Ala ra, wo bira a fɔxɔ ra. Xa Bali nan Ala ra, wo bira a tan Bali fɔxɔ ra.» Ɲama mu a yaabi. 22 Annabi Eliya man naxa a fala e bɛ, «N keren nan be Alatala xa namiɲɔnmɛ ra. Bali xa namiɲɔnmɛe mixi kɛmɛ naani tongo suuli na be. 23 Wo xa tuura firin so muxu yi ra. Bali namiɲɔnmɛe xa e gbe sugandi, e xa a ibolon, e a sa yege fari, kɔnɔ tɛ mu dɔxɔma a ra. N tan fan xa tuura boore ibolon, n a sa yege gbɛtɛ fari, n fan mu tɛ dɔxɔma a ra. 24 Muxu na gɛ na rabade, Bali namiɲɔnmɛe xa wo marigi ala maxandi. N tan fan xa Alatala maxandi. Ala naxan na tɛ ragoro sɛrɛxɛ ma, na nan findima ɲama birin Marigi Ala ra.» Ɲama birin naxa tin na fe ra. 25 Eliya naxa a fala Bali xa namiɲɔnmɛe bɛ, «Wo tuura keren sugandi, wo singe xa a ibolon, barima wo tan nan gbo. Wo wo marigi ala maxandi, kɔnɔ wo naxa tɛ sa.» 26 E naxa tuura keren tongo, e a ibolon, e a sa yege fari, e fa Bali maxandi fɔlɔ. Keli gɛɛsɛgɛ ma, han yanyi tagi, e a falama, «Bali, muxu yaabi.» Kɔnɔ yaabi yo mu fa, xui nde yo mu mɛ. E naxa tugan tugan fɔlɔ e xa sɛrɛxɛbade ya i. 27 Yanyi tagi to a li, Annabi Eliya naxa yo e ma, a falafe ra, «Wo wo xui ite de, barima a to findixi ala ra, fee wuya a yi. Tɛmunde a na biyaasi kui, xa na mu a ra a na xife. Wo xa a raxunu.» 28 E man naxa e xui ite sɛnbɛ ra. E naxa e fate maxaba santidɛgɛmae nun tanbɛe ra, han e wuli mini. 29 Yanyi to dangi, e naxa Bali kuye maxandi a namiɲɔnmɛ daaxi han nunmare sɛrɛxɛ ba tɛmui. Kɔnɔ yaabi yo mu fa, xui nde yo mu mɛ, tɔnxuma nde yo mu to. 30 Na tɛmui Annabi Eliya naxa a fala ɲama bɛ, a naxɛ, «Wo wo maso n na.» Ɲama to na raba, Eliya naxa Alatala xa sɛrɛxɛbade yailan, naxan nu bara kana mɛnni tɛmui dangixi. 31 Eliya naxa gɛmɛ fu nun firin tongo, naxan lanxi Yaxuba xa die kɔnti ma, Alatala a masen naxan bɛ, «I xili falama nɛ Isirayila.» 32 A naxa sɛrɛxɛbade yailan na gɛmɛ fu nun firinyi ra Alatala xili ra. A naxa fole ge na sɛrɛxɛbade rabilinyi, ye konbo ya naani nɔma naxan nafede. 33 A naxa yege sa na fari, a tuura ibolon, a na sa na yege fari. 34 A to gɛ na ra, a naxa mixie yamari, «Wo yi fɛɲɛ naani rafe ye ra, wo a ifili yi yege nun yi sɛrɛxɛ ma.» E to gɛ na rabade, a man naxa a fala e bɛ, «Wo man xa a raba.» E to a raba a firin nde, Eliya man naxa a fala, «Wo man xa ye sa.» E naxa a raba a saxan nde. 35 Ye nu sɔli sɛrɛxɛbade ra, fole fa rafe ye ra. 36 Nunmare sɛrɛxɛ ba tɛmui, Annabi Eliya naxa a maso sɛrɛxɛbade ra, a a fala, «Iburahima, Isiyaga, nun Isirayila Marigi Alatala, birin xa a kolon to a i tan nan na Ala ra Isirayila. Birin xa a kolon a n tan nan na i xa konyi ra, naxan yi fe birin nabaxi i xui ma! 37 Alatala, i xa n ma maxandi suxu. Yandi, i xa a suxu, alako yi ɲama xa a kolon a i tan Alatala nan na Ala ra, naxan nɔma e bɔɲɛ ragbilende i ma.» 38 Na kui Alatala naxa tɛ ragoro, a sɛrɛxɛ gan, a yege gan, hali gɛmɛe nun bɔxi gan nɛ. Ye naxan nu fole kui, a birin naxa xara feo. 39 Ɲama to na to, e naxa e yatagi rafelen bɔxi ma, e fa a fala, «Alatala nan Ala ra! Alatala nan Ala ra!» 40 Annabi Eliya naxa a fala e bɛ, «Wo Bali xa namiɲɔnmɛe suxu. A keren naxa a gi.» Ɲama naxa e suxu, Eliya naxa e xanin Kison xure yire, a e birin kɔn naxaba. 41 Na tɛmui Eliya naxa a fala Akabu bɛ, «Siga i xɔnyi. I xa i dɛge, i xa i min, barima na xui i naxan mɛxi yi ki na fama tunɛ nan na.» 42 Akabu naxa te a xɔnyi a dɛgede nun a minde, kɔnɔ Annabi Eliya tan naxa te Karemele geya fari, a fa a felen bɔxi ma, a yatagi fa lu a sanyie tagi. 43 A naxa a fala a xa konyi bɛ, «Te yire itexi, i xa baa mabiri mato.» Konyi to te naa, a naxa baa mato, a mu sese gbɛtɛ to. Eliya naxa a ragbilen na yire itexi sanya solofere baa matode. 44 A sanya solofere nde, konyi naxa a fala, «Nuxui di nan tefe baa xun ma. A nun bɛlɛxɛ mɔndɛ lan.» Eliya naxa a fala a bɛ, «Siga, i xa sa a fala Akabu bɛ, a xa baki a xa sɔɔri ragise kui, a xa goro geya fari mafuren mafuren alako a naxa biri boora. Tunɛ na fafe!» 45 Nuxuie naxa koore birin ifɔɔrɔ, foye naxa keli, tunɛ belebele naxa sin bɔxi ma. Akabu naxa te a xa sɔɔri ragise kui, a siga Yisireeli. 46 Alatala naxa sɛnbɛ fi Eliya ma, a fa a gi a sanyi ra, a dangi Akabu ya ra han Yisireeli sode dɛ ra.