1 Kings 2 (SUSU)
1 Dawuda to a kolon a nu fa na saya kira nan xɔn, a naxa yi masenyi ti a xa di Sulemani bɛ, a naxɛ, 2 «N na saya kira nan xɔn ma yi ki alɔ ibunadama birin. I xa i sɛnbɛ so, i xa ti gben. 3 I xa i ɲɔxɔ sa i Marigi Alatala xa yaamarie xɔn ma, i xa bira a xa kira fɔxɔ ra. I xa a xa sɛriyɛ rabatu, i xa a xa yaamarie ratinmɛ. I xa bira a xa lɔnni fɔxɔ ra, i xa a xui suxu alɔ a sɛbɛxi ki naxɛ Tawureta Munsa kui, alako fe birin xa sɔɔnɛya i bɛ i siga dɛdɛ. 4 Na nan a toma, Alatala a xa masenyi rakamalima, a naxan masen n bɛ a to a fala, ‹Xa i xa die fe birin nabama alako e xa e ɲɛrɛ n ma kira xɔn e bɔɲɛ birin na, e nii birin na, Isirayila mangɛya luma e yi ra abadan.›» 5 «I a kolon Seruya xa di Yowaba naxan naba n na, i a kolon a naxan naba Isirayila sɔɔrie xa mangɛe, Abeneri, nun Amasa ra. A naxa e faxa bɔɲɛsa waxati, a e wuli maso a xa bɛlɛti nun a xa sankirie ma. 6 Na kui i xa fɛɛrɛ fen alako a naxa siga aligiyama bɔɲɛsa kui. 7 I xa i ɲɔxɔ sa Barasilayi Galadika xa die xɔn ma, alako e xa e dɛge i xa teebili ra, barima e na mɔɔli nan naba n bɛ n nu na n gife i taara Abisalomi ma tɛmui naxɛ. 8 Fo i xa Gera xa di Simeyi Baxurimi xa fe fan mato, naxan fatanxi Bunyamin bɔnsɔɛ ra. A n danka nɛ a ɲaaxi ra, n nu sigafe Maxanayimi lɔxɔɛ naxɛ. N to gbilen, a naxa n nalan Yurudɛn xure biri. Mɛnni n naxa n kali Alatala ra a n mu a faxama santidɛgɛma ra. 9 Yakɔsi i naxa diɲɛ a ma de. Xaxilima nan i ra, i a kolon a lanma i xa a rasiga aligiyama ki naxɛ.» 10 Na tɛmui Dawuda naxa laaxira, a naxa bɛlɛ a benbae fɛ ma a xa taa kui. 11 A ɲɛ tongo naani mangɛya nan naba Isirayila xun ma. A naxa ɲɛ solofere raba Xebiron, a ɲɛ tongo saxan nun saxan naba Darisalamu. 12 A xa di Sulemani naxa magoro a xa kibanyi kui, a xa mangɛya naxa mabanban. 13 Xagiti xa di Adoniya naxa siga Sulemani nga Batiseba yire. Batiseba naxa a maxɔrin, «I faxi bɔɲɛsa kui?» A naxa a yaabi, «Iyo, n faxi bɔɲɛsa kui.» 14 Adoniya naxa a fala a bɛ, «N wama wɔyɛn keren nan falafe i bɛ.» Batiseba naxa a yaabi, «Na fala n bɛ.» 15 Adoniya naxa yi masenyi ti a bɛ, «I a kolon a nu lanma n tan nan xa findi mangɛ ra. Isirayila birin ya nu rafindixi n tan nan ma n xa findi mangɛ ra. Kɔnɔ Alatala naxa a niya mangɛya xa so n xunya yi ra. 16 Yakɔsi, n wama fe keren gbansan nan xɔn ma i yi, i naxa tondi n bɛ.» Batiseba naxɛ, «Na fala n bɛ.» 17 Adoniya naxa a fala, «Yandi, i xa a fala mangɛ Sulemani bɛ a xa Abisaga Sunamika fi n ma ginɛ ra. A mu tondima i bɛ.» 18 Batiseba naxa a yaabi, «Awa, n wɔyɛnma mangɛ bɛ i xa fe ra.» 19 Batiseba naxa siga mangɛ Sulemani yire, a xa sa Adoniya xa fe fala a bɛ. Mangɛ to a nga to, a naxa keli a xa kibanyi, a siga a ralande. A naxa a igoro a nga bɛ, a kibanyi gbɛtɛ maxili. Sulemani nga naxa a magoro a yirefanyi ma. 20 Na tɛmui a nga naxa a fala a bɛ, «N wama fe nde nan xɔn. I naxa tondi n bɛ.» Mangɛ naxa a yaabi, «Nga, i xa na fala n bɛ, n mu tondima i bɛ.» 21 A nga naxa a fala a bɛ, «I xa Abisaga Sunamika fi ginɛ ra i taara Adoniya ma.» 22 Mangɛ Sulemani naxa a nga yaabi, «Munfe ra i Abisaga maxɔrinma Adoniya bɛ? Na luxi alɔ i wama n ma mangɛya nan sofe a yi ra, a to findixi n taara ra. I xa a so Abiyatari sɛrɛxɛdubɛ nun Seruya xa di Yowaba fan yi ra.» 23 Na kui mangɛ Sulemani naxa a kali Alatala ra, a naxɛ, «Ala xa n xun nakana xa Adoniya mu faxama a xa wɔyɛnyi xa fe ra! 24 Yakɔsi, n bara n kali Alatala xili ra, naxan n dɔxɔxi n baba Dawuda xa mangɛ kibanyi kui, to yati Adoniya faxama nɛ. N bara n kali Alatala ra naxan n ma fe birin sɔɔnɛyama, naxan bɔnsɔɛ fima n ma.» 25 Mangɛ Sulemani naxa Yehoyada xa di Bɛnaya yamari, a xa sa Adoniya faxa. A raba na ki nɛ. 26 Na dangi xanbi, mangɛ naxa a fala Abiyatari sɛrɛxɛdubɛ bɛ, «Siga i xɔnyi Anatɔti bɔxi ma. A lan i xa faxa, kɔnɔ n bara diɲɛ barima i Ala xa saatɛ kankira xanin nɛ n Baba Dawuda ya i, i man tɔɔrɔ nɛ n baba xa tɔɔrɛ.» 27 Sulemani Abiyatari keri na ki nɛ. Na kui Alatala xa masenyi naxa kamali, Ala naxan masen Eli bɔnsɔɛ xa fe ra Silo. 28 Yowaba nu bara Adoniya mali mangɛ matandide, kɔnɔ a mu nu na Abisalomi tan xa mangɛ matandife kui. Na kui, a to fe mɛ Sulemani naxan naba, a naxa a gi, a siga hɔrɔmɔlingira kui, a sa sɛrɛxɛbade ferie suxu. 29 Mixie to a fala mangɛ Sulemani bɛ, a Yowaba bara a gi a siga hɔrɔmɔlingira kui sɛrɛxɛbade yire, mangɛ Sulemani naxa Yehoyada xa di Bɛnaya yamari, «Sa a faxa!» 30 Bɛnaya naxa siga Alatala xa hɔrɔmɔlingira, a a fala a bɛ, «Mangɛ naxɛ i xa mini.» A naxa a yaabi, «N tondi! N xa faxa be!» Bɛnaya naxa sa Yowaba xa wɔyɛnyi dɛntɛgɛ mangɛ bɛ. 31 Mangɛ naxa a fala Bɛnaya bɛ, «I xa a raba alɔ a a falaxi ki naxɛ. I na a faxa, a ragata. Na kui i fama n tan nun n ma denbaya ratangade Yowaba xa wuli raminixi fufafui ma. 32 Alatala fama na yunubi sare ragbilende a tan nan ma, barima a mixi firin faxa nɛ naxee nu tinxin a tan bɛ, naxee xa fe binyɛ nu dangi a tan gbe ra. N baba Dawuda mu nu a kolon a Neri xa di Abeneri nun Yeteri xa di Amasa, Isirayila sɔɔrie xa mangɛe faxa Yowaba xa santidɛgɛma nan saabui ra. 33 E wuli sare dɔxɔma Yowaba nun a bɔnsɔɛ nan xun ma abadan, kɔnɔ Alatala xa hinnɛ nan luma Dawuda, a bɔnsɔɛe, a xa denbaya nun a xa mangɛya ma.» 34 Yehoyada xa Bɛnaya naxa siga, a sa Yowaba faxa, a a ragata a xɔnyi gbengberenyi ma. 35 Mangɛ naxa Yehoyada xa di Bɛnaya findi sɔɔrie xa mangɛ ra. A naxa Sadɔki sɛrɛxɛdubɛ ti Abiyatari ɲɔxɔɛ ra. 36 Mangɛ naxa xɛɛra ti Simeyi ma, a a fala a bɛ, «Banxi nde ti Darisalamu, i luma dɛnnaxɛ. I naxa mini taa kui de. 37 I na Sediron xure igiri lɔxɔɛ naxɛ minife ra taa kui, i faxama na lɔxɔɛ yati nɛ.» 38 Simeyi naxa mangɛ yaabi, a naxɛ, «Awa yire, i tan n marigi naxan falaxi, n na nan nabama.» Simeyi naxa bu Darisalamu ki fanyi, 39 kɔnɔ ɲɛ saxan to dangi, a xa konyi firin naxa e gi e siga Maaka xa di Akisi xɔnyi, Gati mangɛ. Mixi ndee to a fala a bɛ, «I xa konyi firin na Gati,» 40 a naxa te a xa sofale fari, a siga a xa konyie fɔxɔ ra Gati, Akisi xɔnyi. A to e masɔtɔ, a naxa e ragbilen. 41 Mixi nde naxa sa na fala mangɛ bɛ, a Simeyi mini nɛ Darisalamu, a siga Gati, a man gbilen. 42 Mangɛ naxa Simeyi xili, a a fala a bɛ, «N mu n kali Alatala ra xɛ i ya xɔri, fa a fala, ‹Xa i mini Darisalamu taa kui, n i faxama nɛ na lɔxɔɛ yati?› I mu a fala xɛ n bɛ a i n xui suxuma nɛ a fanyi ra? 43 Munfe ra i mu tin na laayidi rakamalide i naxan tongo Alatala bɛ? Munfe ra i mu n ma yaamari suxu?» 44 Mangɛ naxa a fala Simeyi bɛ, «I a kolon i fe ɲaaxi naxan birin naba n baba ra, mangɛ Dawuda, Alatala fama na sare ragbilende i ma, 45 kɔnɔ a bara barakɛ sa mangɛ Sulemani ma. Dawuda xa mangɛya mabanbanxi a fanyi ra Alatala ya i.» 46 Na tɛmui mangɛ naxa Yehoyada xa di Bɛnaya yamari a xa Simeyi faxa. A naxa na raba. Sulemani xa mangɛya mabanban na ki nɛ.