1 Samuel 25 (SUSU)
1 Samuweli to laaxira, Isirayila birin naxa malan a xa ɲɔnfe ma, e xa a ragata a xɔnyi Rama. Na tɛmui Dawuda naxa goro Paran gbengberenyi ma. 2 Kuntigi nde nu na Mayon, naxan ma yɛxɛ wulu saxan nun si wulu keren nu na Karemele. A nu sigaxi a xa na yɛxɛɛe xabe mabide. 3 Na xɛmɛ nu xili nɛ Nabali, a xa ginɛ xili Abigayili. Ginɛ xaxilima nan nu a ra, naxan tofan ki fanyi. Kɔnɔ a xa mɔri xaxili nu xɔrɔxɔ, a nu luma fe ɲaaxi raba ra. Kalebi bɔnsɔɛ nan a ra. 4 Dawuda naxa a mɛ gbengberenyi ma a Nabali na a xa yɛxɛɛe xabe mabife. 5 A naxa a xa mixi fu xɛɛ, a falafe ra, «Wo siga Nabali yire, wo xa a xɛɛbu n bɛ. Wo xa yi masenyi ti n xili ra, wo naxɛ, 6 ‹Ala xa fe birin sɔɔnɛya i bɛ, i tan nun i xa denbaya. 7 Muxu a mɛxi nɛ, a i xa walikɛe na i xa yɛxɛɛe xabe xabafe. Kabi i xa xuruse kantɛe faxi Karemele, muxu nu na e fɔxɔ ra bɔɲɛsa kui. Sese mu baxi e yi ra na waxati bun ma. 8 I xa i xa mixie maxɔrin xa nɔndi na a ra. Na kui i xa hinnɛ n ma mixie ra yi xulun lɔxɔɛ. I xa muxu ki i nɔma naxan na, barima muxu findixi i xa konyie nan na, naxee birama i xa di Dawuda fɔxɔ ra.›» 9 Dawuda xa xɛɛrae to so naa, e naxa a xa xɛɛraya iba Nabali bɛ a xili ra, e mu sese sa na fari. 10 Nabali naxa xɛɛrae yaabi, a naxɛ, «Nde na Dawuda ra, nde na Yisayi xa di ra? Konyi gbegbe na na to, naxee e gima e marigi ma. 11 Wo waxi nɛ n xa n ma taami nun n ma sube tongo, n naxee fenxi n ma walikɛe bɛ, n xa na so mixie yi ra n mu naxee kelide yati kolon?» 12 Dawuda xa xɛɛrae naxa gbilen. E to so, e naxa na birin dɛntɛgɛ. 13 Dawuda naxa a fala a xa sɔɔrie bɛ, a naxɛ, «Wo xa wo xa santidɛgɛma xiri wo tagi.» E naxa na raba. Dawuda fan naxa a xa santidɛgɛma tongo, a a xiri a tagi. Mixi kɛmɛ naani ɲɔndɔn naxa bira a fɔxɔ ra, mixi kɛmɛ firin naxa lu kotee san na. 14 Nabali xa walikɛ nde naxa sa na fe yaba a xa ginɛ Abigayili bɛ, a naxɛ, «Dawuda bara xɛɛrae xɛɛ won marigi ma keli gbengberenyi ma, e xa a xɛɛbu, kɔnɔ a mu e rasɛnɛxi a fanyi ra feo. 15 Kabi muxu na burunyi, na mixie fe fanyi nan naba muxu bɛ. E mu muxu tɔɔrɔ, e mu sese ba muxu yi. 16 E bara muxu kanta kɔɛ nun yanyi muxu xa xuruse dɛmadonyi wali kui. 17 I xa a mato i nɔma naxan nabade, xa na mu a ra won marigi nun a xa denbaya fama fe ɲaaxi sɔtɔde. I xa mɔri xaxili xɔrɔxɔ, a mu mixi yo xa marasi mɛma.» 18 A xa ginɛ Abigayili naxa taami kɛmɛ firin tongo, a nun wɛni kundi firin, yɛxɛɛ ganxi suuli, kaabɛ ganxi busali firin, tamare mɔɔli nde suxui kɛmɛ, nun xɔrɛ xaraxi xuti kɛmɛ firin. A naxa na kote baki sofale fari. 19 A naxa a fala a xa konyie bɛ, «Wo siga yare, n fafe.» A mu sese fala a xa mɔri Nabali bɛ. 20 A naxa baki sofale fari, a goro geya ma. Dawuda nun a xa sɔɔrie fan nu na gorofe, e fa naralan na ginɛ ra. 21 Dawuda nu bara a fala a xa mixie bɛ, a naxɛ, «N bara Nabali xa xurusee makanta fufafu gbengberenyi ma. Sese mu baxi a xa naafuli ra, kɔnɔ a naxa n ma wali fanyi sare masara fe ɲaaxi ra. 22 Xa a sa li n mu Nabali xa xɛmɛ birin faxa beenun tina gɛɛsɛgɛ, Ala xa n ɲaxankata a ɲaaxi ra.» 23 Abigayili to sa Dawuda to, a naxa goro mafuren sofale fari, a suyidi Dawuda bɛ. 24 A to bira a sanyi bun ma, a naxa a fala a bɛ, «N marigi, i xa i haakɛ to n bɛ. I xa i tuli mati n tan, i xa konyi ginɛ xui ra. 25 I naxa i tuli mati Nabali xui ra. Xaxilitare nan a ra, alɔ a xili ‹Nabali› a masenma ki naxɛ. A daxuɲa nan tun falama. N tan mu i xa xɛɛrae toxi. 26 Ala to i ratanga nii bafe ma, a to i ratanga i gbeɲɔxɔfe ma, Ala xa a niya i yaxuie xa lu alɔ Nabali. Ala bɛ, i tan bɛ, naxee wama fe ɲaaxi rabafe i tan na, nee birin xa lu alɔ Nabali.» 27 «Yakɔsi, n tan i xa konyi ginɛ faxi buɲa naxan na, na xa itaxun i fɔxirabirɛe ma. 28 Yandi, i xa diɲɛ muxu ma. Alatala xa i bɔnsɔɛ sabati, barima Ala xa geresoe nan i ra. Ala xa i ratanga fe ɲaaxi birin ma. 29 I Marigi Alatala xa i nii ratanga i yaxuie ma. Alatala xa i yaxuie makuya i ra pon. 30 Alatala na gɛ hinnɛde i ra, a i findi Isirayila mangɛ ra, alɔ a laayidixi i bɛ ki naxɛ, 31 a mu lanma i bɔɲɛ xa tɔɔrɔ fe nde ma i naxan nabaxi, alɔ mixi nii bafe fufafu i gbeɲɔxɔ fe ra. Alatala na gɛ hinnɛde i ra, i ratu n ma.» 32 Dawuda naxa a fala Abigayili bɛ, a naxɛ, «Tantui na Isirayila Marigi Alatala bɛ, naxan i xɛɛxi n yire to. 33 Ala tantu i xaxili fanyi xa fe ra, Ala xa baraka sa i xa fe, i tan naxan n natangaxi gbaloe rabafe ma alako n xa kisi. 34 N xa a fala i bɛ Isirayila Marigi Alatala xili ra, naxan n natangaxi fe kobi rabafe ma, xa i mu i xulun fafe ra n yire nu, beemanun kuye xa iyalan, Nabali xa xɛmɛ birin bara faxa nu.» 35 Abigayili Dawuda sanba see naxee ra, Dawuda naxa e rasuxu, a fa a fala a bɛ, «Gbilen i xɔnyi bɔɲɛsa kui. N bara gɛ i xui suxude.» 36 Abigayili to Nabali yire li, a naxa a to a na xulunyi xungbe tife ɲɛlɛxinyi kui, a siisixi feo. A mu sese fala a xa mɔri bɛ han gɛɛsɛgɛ. 37 Na kuye iba, siisi to ba Nabali fate i, a xa ginɛ naxa dɛntɛgɛ sa a bɛ, a fa gaaxu ki fanyi ra. 38 Xi fu ɲɔndɔn dangi xanbi, Alatala naxa Nabali faxa. 39 Dawuda to Nabali faxa fe mɛ, a naxa a fala, «Tantui na Alatala bɛ, naxan n natanga Nabali xa xaxilitareɲa ma alako n naxa ɲaaxuɲa raba. Alatala bara Nabali xa ɲaaxuɲa sare ragbilen a ma.» Dawuda naxa xɛɛrae xɛɛ, e xa sa a fala Abigayili bɛ, a xa findi a xa ginɛ ra. 40 E to siga Karemele na falade a bɛ, 41 a naxa a yatagi felen bɔxi ma, a fa a fala, «N marigi Dawuda, i xa konyi ginɛ nan n na, naxan mu tondima i xa walikɛe sanyie maxade.» 42 Abigayili naxa keli keren na, a te sofale fari, a bira Dawuda xa xɛɛrae fɔxɔ ra, a nun ginɛ dimɛdi suuli. Na ki a naxa findi Dawuda xa ginɛ ra. 43 Dawuda nu bara Axinowama Yisireelika fan dɔxɔ. 44 Sɔlu nu bara a xa di ginɛ Mikali, Dawuda xa ginɛ singe, fi Layisa xa di Paliti Galimuka ma.