Acts 17 (ANTPNG2D)
1 Pol ko an gɨn aruir gumaziba, me Amfipolis ko Apolonian nguibamning ategha ghuavɨra ikia Tesalonikan nguibamɨn oto. Tesalonikan nguibamɨn aven, Judabar dɨpenir God ko mɨgeir mam iti. 2 Egha Pol God ko mɨgeir dɨpenimɨn aven ghu. Kar a zuraram amir arazim. Egha Sabatɨn pumuning ko mɨkezimɨn Godɨn Akɨnafarimɨn itir osiziriba me geghara me mɨgei. 3 An osiziriba men akakagha dar mɨngaribav gɨa ghaze, “Krais mɨzazim inigh aremegh ua dɨkavamin mɨgɨrɨgɨam, a guizbangɨra.” Egha kamaghɨn mɨgei, “Iesusɨn kɨ akam akurir kamnagh, a Gumazir God Ua Gumazamiziba Iniasa Mɨsevezim, a Krais.” 4 Ezɨ Judan gumazir maba oregha nɨghnɨzir gavgavim akar kabar ikiava Pol ko Sailasɨn nɨghnɨzimɨn gɨn zui. Ezɨ uaghan Godɨn atiatir Grighɨn gumazir avɨrim ko ziaba itir amizir avɨriba sara. 5 Gumazir avɨrim Pol ko Sailasɨn nɨghnɨzimɨn gɨn zuima, Judaba kamaghɨn naviba bar ikufi. Egha puram aruir gumazir kurar maba akumakumigha gumazir bɨzir dafam gami. Egha ghua nguibar ekiamɨn aven arua pamtem atarava araghasi. Me Pol ko Sailas inigh avɨrir torim bagh mangasa, egha me aning buriasa ivemara Jesonɨn dɨpenimɨn aven ghue. 6 Egha me aningɨn apizir puvatɨgha, Jeson ko Kraisɨn marazi kurɨvegha nguibar ekiamɨn garir gumazir dapaniba bagha me inigha ghu. Egha kamaghɨn dei, “Gumazir kaba osɨmtɨzim nguazir kamɨn nguibaba bar dagh arɨgha iza datɨrɨghɨn kagh oto. 7 Ezɨ Jeson me inigha uan dɨpenim gatɨ. Gumazir kaba bar moghɨra Sisar osirizir arazibar gɨn mangan aghua. Egha kamagh mɨgei, Atrivir ekiar igharazim uaghan iti, an ziam Iesus.” 8 Ezɨ gumazamizir avɨrir uari akuvaziba ko nguibar ekiamɨn garir gumazir dapaniba, me men akar kam baragha dɨgavir kuram gamigha diava arai. 9 Egha nguibar ekiamɨn garir gumazir dapaniba, me Jeson ko an adaraziv kemezɨ, me sel givese. Ezɨ me me ataghizɨ, me zui. 10 Ezɨ amɨnim pɨrima, Kraisɨn adarazi zuamɨra aning amadazɨ aning Berian nguibamɨn ghu. Aning ghua otivavɨra Judabar dɨpenir God ko mɨgeimɨn aven ghu. 11 Berian Judaba, men araziba ko men nɨghnɨziba bar dera. Me Polɨn mɨgɨrɨgɨaba baraghasa bar ifonge. Egha me Polɨn mɨgɨrɨgɨabar mɨngariba abɨgh bar dagh fofoghasa zurara Godɨn Akamɨn Osiziribar gari. Me kamaghɨn foghasa, Polɨn mɨgɨrɨgɨaba, da guizɨn mɨgɨrɨgɨaba, o? Kamaghɨn, me Tesalonikan itir Judabar arazibagh afira. 12 Ezɨ Judan avɨriba nɨghnɨzir gavgavim Polɨn mɨgɨrɨgɨabar iti. Ezɨ uaghan Grighɨn amizir ziaba itir maba ko Grighɨn gumazir avɨriba sara. 13 Ezɨ Judan gumazir Tesalonikan itiba orazi, Pol Berian ikia Godɨn akam akuri. Ezɨ me uaghan Berian otivigha gumazamizir kabar nɨghnɨzim gasɨghasɨgha men navibagh inifi. 14 Ezɨ Kraisɨn adarazi zuamɨra Pol amadazɨ an ongarir mɨriamɨn ghu. Sailas ko Timoti Berian ikiavɨra iti. 15 Ezɨ Polɨn akua zuir gumaziba, ghua Atensɨn anetɨ. Ezɨ Pol, Sailas ko Timoti zuamɨra a bativasa, egha aning bagha akam isa me ganɨngi. 16 Egha Pol Atensɨn ikia Sailas ko Timoti bagha mɨzuai. Egha a gari, Atensɨn nguibar ekiamɨn aven marvir guaba bar izɨfa. Ezɨ kamaghɨn Polɨn muriam bar ikufi. 17 Egha a bizir kam bagha God ko mɨgeir dɨpenibar aven a Judaba ko Grighɨn Godɨn atiatia itir gumaziba sara mɨgei. Egha uaghan bizibagh ivezir danganimɨn zurara gumazir pura iza otivibav gei. 18 Ezɨ Epikurian ko Stoikɨn gumazir fofoziba Pol ko me uari adosi. Marazi kamagh mɨgei, “Onganir mam tizibav gei?” Ezɨ marazi kamagh mɨgei, “A ti aser igharazibar akam akuri.” Pol Iesus ko a ua dɨkavizir bizimɨn akar aghuim akurima, kamaghɨn me mɨgɨrɨgɨar kabar a gami. 19 19-20 Egha me a inigha Atensɨn garir gumazir dapanibar tongɨn ghua me mɨghsɨamɨn Areopagus uari akuvagha iti. Egha me kamaghɨn Pol mɨgei, “Nɨ nɨghnɨzir e fomɨra tong oraghizir puvatɨzibav gei. E dar mɨngarim gɨfoghasa ifonge. Kamaghɨn e foghasa, kar nɨghnɨzir igiar manam, nɨ an gumazibar sure gami. Nɨ e mɨkɨm.” 21 (Atensɨn gumaziba ko Atensɨn azenan itir gumazir iza itiba, zurara pura ikiava nɨghnɨzir igiar otozir kamnaghra a mɨgɨava a barasi.) 22 Ezɨ Pol Areopagusɨn tongɨn tugha kamagh mɨgei, “Ia Atensɨn gumaziba! Kɨ ian gari, ia godɨn mɨn asebar gɨn mangasa bar gavgafi. 23 Kɨ arua bar deravɨra bizir ia ziaba febar ganis, egha kɨ uaghan ofa gamir danganir mamɨn gari, ziar kam an iti: e fozir puvatɨzir godɨn ofa gamir danganim. Ezɨ datɨrɨghɨn kɨ, godɨn ia fozir puvatɨgha egha gɨn zuim, kɨ an akam ia mɨkɨmasa. 24 “Godɨn mam iti, a nguazir kam ko an itir biziba bar dar ingari, anarɨra overiam ko nguazimɨn Ekiam. Egha God gumazir dafaribar ingarir dɨpenibar itir puvatɨ. 25 Godɨn kam a uabɨ ikɨrɨmɨrim ko biziba bar gumazamizibagh anɨngi. Egha a bizitamɨn otevezir puvatɨ. Kamaghɨn e uan dafaribar an akurvagh bizitam damighan kogham. 26 Ezɨ God gumazir vamɨra an ingari, egha an ovavir kamɨn a gumaziba bar men ingari. Egha me isa nguazimɨn danganiba bar dagh arɨki. Egha a uabɨ me ikiamin ikɨrɨmɨrimɨn dughiaba arɨki. Egha danganir me itiba a me bagha nguazir mɨtaghniaba arɨki. 27 God kamaghɨn ifonge, gumazamiziba a buriva, ti a bagh suighsuighɨva a gɨfogham, kamaghɨn a bizir kabagh ami. Guizbangɨra God e vaghvagha en saghon itir puvatɨ. 28 ‘Anarɨra e gamima, e ikiava, aruava egha ikɨrɨmɨrim isi.’ Ezɨ ian fofozir gumazir mabara kamaghɨn mɨkeme, ‘E Godɨn boribara.’ 29 “Kamaghɨn amizɨ, e guizbangɨra an ovavibar ikiava, egh kamaghɨn nɨghnɨghan kogh suam, God ti gol o silva o dagɨar nedaziba. Egh e kamaghɨn nɨghnɨghan kogh suam, a mati e gumaziba uari uan dafariba ko uan nɨghnɨzibar ingarizir marvir guaba. 30 “Fomɨra gumazamiziba God gɨfozir puvatɨzɨ, egha me fozir puvatɨgha amizir biziba God dagh nɨghnɨzir puvatɨ. Egha datɨrɨghɨn God mɨgɨrɨgɨar gavgavim anɨga ghaze, gumazamizir managh managh nguazir kamɨn itiba, me bar uan navibagh iragh. 31 God gumazamizibar arazir kuraba bagh me tuisɨghamin dughiam akɨrigha gɨfa. An arazir aghuimɨn mɨrara, a inabazir gumazim nguazir kamɨn gumazamiziba tuisɨgham. Gumazir kam aremezɨ God a gamizɨma a ua dɨkafi. Bizir kamɨn God e tuisɨghamin ingangarim gumazamiziba bar men akazɨ, me fo, a guizbangɨra otogham.” 32 Egha me ua dɨkavamin mɨgɨrɨgɨam baregha, marazi a dɨpofi. Ezɨ marazi kamagh mɨgei, “Nɨ dughiatam ua bizir kam mɨkɨmtɨ, e nɨ baraghasa.” 33 Ezɨma Pol me ategha ghu. 34 Ezɨ gumazir maba Polɨn nɨghnɨzimɨn gɨn ghua nɨghnɨzir gavgavim an mɨgɨrɨgɨabar iti. Men tongɨn Dionisius, a Areopagus kaunselɨn aven itir gumazir mam. Ezɨ uaghan amizir mam, an ziam Damaris, ko gumazamizir igharazir maba uakan.