1 Kings 22 (SUSU)
1 Ɲɛ saxan naxa dangi, gere yo mu lu Arami nun Isirayila tagi. 2 A ɲɛ saxan nde ra, Yudaya mangɛ Yehosafati naxa goro Isirayila mangɛ yire. 3 Isirayila mangɛ naxa a fala a xa mixie bɛ, «Wo a kolon a Ramoti, naxan na Galadi bɔxi ma, won tan nan gbe a ra. Won naxa siikɛ a rasuxude Arami mangɛ yi ra.» 4 Isirayila mangɛ Akabu naxa a fala Yudaya mangɛ Yehosafati bɛ, «Won birin na a ra sigafe Ramoti Galadi bɔxi ma?» Yehosafati naxa a yaabi, «Iyo, i tan yo n tan yo, won birin keren. Won ma ɲamae nun won ma soe fan a birin keren.» 5 Yehosafati naxa a fala Isirayila mangɛ bɛ, «N bara i maxandi, won xa Alatala sago fen yi fe kui yakɔsi.» 6 Isirayila mangɛ naxa namiɲɔnmɛ kɛmɛ naani malan, a e maxɔrin, «A lanma ka a mu lanma won xa siga Ramoti gerede Galadi bɔxi ma?» E naxa a yaabi, «Wo te, Ala fama e sade i sagoe mangɛ.» 7 Kɔnɔ Yehosafati naxa mangɛ maxɔrin, «Alatala xa namiɲɔnmɛ nde mu na be, won nɔma naxan maxɔrinde?» 8 Isirayila mangɛ naxa Yehosafati yaabi, «Xɛmɛ keren peti nan be, won nɔma Alatala maxɔrinde naxan saabui ra, kɔnɔ a mu rafan n ma, barima a xunnakanɛ fe nan gbansan falama n ma fe ra. A mu xunnakeli fe yo falama n bɛ. A xili Mike. Yimila xa di na a ra.» Yehosafati naxa a fala, «A mu lanma mangɛ xa na wɔyɛn mɔɔli fala.» 9 Na kui, Isirayila mangɛ naxa a xa batula keren xili, a a fala a bɛ, «Fa Yimila xa di Mike ra n bɛ keren na.» 10 Isirayila mangɛ nun Yudaya mangɛ Yehosafati nu dɔxɔxi e xa kibanyie kui, mangɛ donmae ragoroxi e ma. E nu na lonyi ma, Samari taa sode dɛ ra. Namiɲɔnmɛe nu na e xa masenyie tife e bɛ. 11 Kenaana xa di Sedekiya nu bara feri wure daaxie yailan, a fa a fala mangɛe bɛ, «Alatala xa masenyi nan ya: ‹Wo Aramikae bɔnbɔma yi ferie nan na han e sɔntɔ.›» 12 Namiɲɔnmɛ birin nu na masenyi mɔɔli falama e bɛ. E naxa a fala, «Wo te Ramoti Galadi bɔxi ma. Wo xunnakeli nan sɔtɔma, Alatala fama nɛ e sade mangɛ sagoe.» 13 Xɛɛra naxan siga Mike xilide, na naxa a fala a bɛ, «I bara a to, namiɲɔnmɛ birin bara lan e xa fe fanyi fala mangɛ bɛ. I fan xa kata, wo xui xa lu keren, i xa fe fanyi fala mangɛ bɛ.» 14 Mike naxa a fala, «Alatala ɲiɲɛ na a ra. N Marigi Alatala na naxan yo masen, n na nan falama.» 15 A to mangɛ yire li, mangɛ naxa a fala a bɛ, «Mike, a lanma ka a mu lanma muxu xa siga gere sode Ramoti Galadi bɔxi ma?» Mike naxa a yaabi, «Wo te, wo xunnakeli nan sɔtɔma. Alatala fama nɛ e sade wo sagoe.» 16 Kɔnɔ mangɛ naxa a fala a bɛ, «N ɲan bara a fala i bɛ sanya wuyaxi, i xa i kali nɔndi yati nan falade n bɛ Alatala xili ra.» 17 Mike naxa a yaabi,«N bara Isirayila birin to,e yensenxi geyae fari,alɔ xuruse rabɛɲinxie.Alatala xa masenyi nan ya:Marigi mu na yi ɲama bɛ.Kankan xa gbilen a xɔnyi bɔɲɛsa kui.» 18 Isirayila mangɛ naxa a fala Yehosafati bɛ, «N mu a fala xɛ i bɛ, a mu nɔma fe fanyi masende n ma fe ra, fo fe ɲaaxi tun?» 19 Na tɛmui Mike naxa a fala e bɛ, «Yakɔsi, wo wo tuli mati Alatala xa masenyi ra. N bara Alatala to a xa kibanyi kui, a xa malekɛ gali nu tixi a yirefanyi ma nun a kɔɔla ma. 20 Alatala naxa a fala, ‹Nde wama sigafe xaxili kobi rasode Isirayila mangɛ Akabu xunyi, a xa sa Ramoti gere Galadi bɔxi ma alako a xa faxa?› Nde naxa a yaabi xaxili nde ra, nde fan naxa a yaabi xaxili gbɛtɛ ra. 21 Na kui ɲinnɛ nde naxa mini, a ti Alatala ya i, a a fala, ‹N tan nɔma nɛ a ra.› Alatala naxa a maxɔrin, ‹I nɔma di?› 22 A naxa a yaabi, ‹N sigama nɛ, n fa wule fala mangɛ bɛ a xa namiɲɔnmɛe saabui ra.› Alatala naxa a fala a bɛ, ‹I fama nɛ a nɔde, na sɔɔnɛyama nɛ. Siga, i xa sa na raba.› 23 Yakɔsi, Alatala bara wule sa i xa namiɲɔnmɛe dɛ i. Ala bara natɛ ɲaaxi tongo i xa fe ra.» 24 Na tɛmui, Kenaana xa di Sedekiya naxa a maso, a Mike dɛ ragarin, a fa a fala, «Alatala Xaxili minixi kira mundun na n ma n xa wɔyɛn i bɛ?» 25 Mike naxa a yaabi, «I fama na tode, i i gima i nɔxunde fende tɛmui naxɛ.» 26 Isirayila mangɛ naxa a fala, «Wo Mike xanin taa mangɛ Amon nun mangɛ xa di Yowasi xɔn ma. 27 Wo xa a fala e bɛ, ‹Mangɛ naxɛ, a wo xa yi xɛmɛ sa geeli kui, a wo naxa donse so a yi ra, fo taami xare nun ye, han n sa fama tɛmui naxɛ xunnakeli kui.›» 28 Mike naxa a yaabi, «Xa i sa gbilen xunnakeli kui, n ma masenyi mu kelixi Alatala ma.» A man naxa a fala ɲama ya xɔri, «Ɲama birin, wo xa wo tuli mati n ma masenyi ra a fanyi ra!» 29 Isirayila mangɛ nun Yudaya mangɛ Yehosafati naxa te Ramoti Galadi bɔxi ma. 30 Isirayila mangɛ naxa a fala Yehosafati bɛ, «I xa so gere kui mangɛ donma ragoroxi i ma.» Isirayila mangɛ tan naxa mangɛ dugi ba a ma, a sɔɔri donma gbansan nagoro a ma, a siga gere sode. 31 Arami mangɛ nu bara a fala a xa sɔɔri tongo saxan nun firinyi bɛ, naxee findixi sɔɔri ragise xa sɔɔrie yareratie ra, «Wo xa katɛ birin naba wo xa Isirayila mangɛ gbansan nan fen, wo a faxa.» 32 Sɔɔri ragise xa sɔɔrie yareratie to Yehosafati to, e naxa a maɲɔxun tɛmunde Isirayila mangɛ nan a ra. E naxa e xun ti a ra, e xa sa a gere. Yehosafati naxa a malimae xili. 33 Sɔɔri ragise xa sɔɔrie yareratie naxa a kolon Isirayila mangɛ xa mu a ra, e fa gbilen a fɔxɔ ra. 34 Na tɛmui sɔɔri nde naxa xali woli na ki tun. Tanbɛ naxa sa Isirayila mangɛ sɔxɔ a kanke makantase lenbee tagi. Mangɛ naxa a fala a xa sɔɔri ragise ragima bɛ, «Gise mafindi, i xa n namini gere fari ma, barima n bara maxɔnɔ.» 35 Gere naxa xɔrɔxɔ na lɔxɔɛ ki fanyi ra. Mangɛ nu tixi a xa sɔɔri ragise kui, a ya rafindixi Aramikae ma. A naxa faxa na nunmare ra, a wuli gbegbe nu na a xa sɔɔri ragise kui. 36 Soge goro tɛmui, yaamari naxa fi, «Birin xa gbilen e xɔnyi, birin xa siga e xa bɔxi ma.» 37 Mangɛ faxa na ki nɛ, a naxa ragata Samari taa kui. 38 E to mangɛ xa sɔɔri ragise kui ixa Samari ye yire, baree naxa Akabu wuli makɔn, langoe ginɛe fan naxa e maxa naa, alɔ Alatala a masen ki naxɛ. 39 Akabu xa taruxui dɔnxɔɛ, nun a fe naxan birin naba, nun a banxi tixi ki naxɛ sili ɲinyie ra, nun a taa naxee ti, na birin sɛbɛxi Isirayila mangɛe xa taruxui kui. 40 Akabu naxa ragata a benbae fɛ ma. A xa di Axasiya naxa findi mangɛ ra a ɲɔxɔɛ ra. 41 Asa xa di Yehosafati findi Yudaya mangɛ ra, Isirayila mangɛ Akabu xa mangɛya ɲɛ naani nde nɛ. 42 Ɲɛ tongo saxan nun suuli nu na Yehosafati bɛ, a to nu findima mangɛ ra Darisalamu. A nga nu na Sili xa di Asuba nan na. 43 Yehosafati naxa ɲɛrɛ a baba Asa xa kira xɔn ma, a mu a makuya Alatala xa kira ra. 44 Kɔnɔ kuye batufe yire itexie ma, na mu dan Yudaya bɔxi ma. Mixie mu tagan sɛrɛxɛ bafe ra naa, a nun surayi ganfe sɛrɛxɛ ra. 45 Lanyi nu na Yehosafati nun Isirayila mangɛ tagi. 46 Yehosafati xa taruxui dɔnxɔɛ, nun a xa gere ki fanyi, na sɛbɛxi Yudaya mangɛe xa taruxui kui. 47 A naxa tɔnyi dɔxɔ langoe xa wali ma kuye batudee, naxee nu na kabi a baba Asa waxati. 48 Mangɛ nu na Edon, Yudaya mangɛ gomina nde nan ti naa. 49 Yehosafati naxa kunkuie yailan Tarasisi, alako e xa siga xɛɛma fende Ofiri, kɔnɔ kunkuie naxa kana Esiyon Geberi. 50 Na kui Akabu xa di Axasiya naxa a fala Yehosafati bɛ, «N ma mixie nun i i xa mixie birin xa siga na wali rabade kunkuie kui.» Kɔnɔ Yehosafati mu tin na fe ra. 51 Yehosafati naxa bɛlɛ a benbae fɛ ma, a ragata a benba Dawuda xa taa kui. A xa di Yehorami naxa ti mangɛ ra a ɲɔxɔɛ ra. 52 Akabu xa di Axasiya naxa findi mangɛ ra Samari, Isirayila bɔxi xun ma, Yudaya mangɛ Yehosafati xa mangɛya ɲɛ fu nun solofere nde ra. A bu nɛ mangɛya kui ɲɛ firin Isirayila xun ma. 53 A naxa fe raba, naxan mu rafan Alatala ma, a naxa a ɲɛrɛ a baba nun a nga xa kira xɔn ma. A naxa fe raba alɔ Nebati xa di Yerobowami, naxan a niya Isirayila birin xa yunubi raba. 54 A naxa Bali kuye batu, a a xinbi sin a bɛ. Na kui a naxa Isirayila Marigi Alatala raxɔnɔ, alɔ a baba a raba ki naxɛ.