2 Kings 23 (SUSU)
1 Mangɛ naxa Yudaya nun Darisalamu forie birin xili. 2 A naxa te Alatala xa banxi, ɲama birin biraxi a fɔxɔ ra: Yudayakae, Darisalamukae, sɛrɛxɛdubɛe, namiɲɔnmɛe nun ɲama birin, kelife dimɛdie ma han a sa forie li. A naxa saatɛ kitaabui xaran e bɛ, naxan to Alatala xa banxi kui. 3 Mangɛ nu tixi buntunyi nan na, a laayidi tongo birafe ra Alatala fɔxɔ ra, a xa a xa yaamarie, a xa sɛriyɛ, nun a xa masenyi birin nabatu a bɔɲɛ nun a nii birin na, alako na saatɛ kitaabui xa masenyi xa kamali. Ɲama fan naxa na saatɛ tongo. 4 Mangɛ naxa yamari fi sɛrɛxɛdubɛ kuntigi Xilikiya ma, nun a xa sɛrɛxɛdubɛe ma, nun Alatala xa banxi naadɛ kantɛe ma, a e xa see birin namini Alatala xa banxi kui, naxee nu yailanxi Bali, Asera, nun kooremasee bɛ. A naxa sa e gan Darisalamu taa fari ma Sediron gulunba kui, e xube fa xanin Beteli. 5 A naxa kuyee xa sɛrɛxɛdubɛe ba, Yudaya mangɛe naxee ti surayi ganfe ra kuyee bɛ geyae fari Yudaya taae kui nun Darisalamu taa fari ma. E nu sɛrɛxɛe bama Bali kuyee, soge, kike, nun tunbuie bɛ. 6 A naxa Asera kuye masolixi ramini Alatala xa banxi kui, a a xanin Darisalamu fari ma Sediron gulunba kui, a a gan han a findi tɛ xube ra. A naxa na xube wɔli gaburie fari. 7 A naxa konkoe rabira Ala xa banxi kui, yɛnɛlae nu yɛnɛ rabama dɛnnaxɛ e xa kuyee xa fe ra. Ginɛe fan nu sosee yailanma Asera kuye bɛ naa. 8 Yosiya naxa Yudaya sɛrɛxɛdubɛe birin xili, e xa kuye batudee kana geyae fari, mixie nu surayi ganma sɛrɛxɛe ra dɛnnaxɛ, kelife Geba ma han Beriseeba. A naxa kuye batudee kana, naxee nu na taa mangɛ Yosuwe xa naadɛ sode dɛ ra, nun taa naadɛ sode dɛ kɔɔla ma. 9 Sɛrɛxɛdubɛ naxee nu sɛrɛxɛ bama kuyee bɛ geyae fari, nee mu nu sigama Alatala xa sɛrɛxɛbade yire Darisalamu, kɔnɔ e nu sunbuma e ngaxakerenyi Alatala xa sɛrɛxɛdubɛe ra, e nu taami lɛbinitare don nee ya ma. 10 Mangɛ Yosiya naxa sɛrɛxɛbade nde kana naxan nu xili Tofeti, alako mixi yo naxa a xa di ba sɛrɛxɛ gan daaxi ra Mɔlɔkɔ kuye bɛ sɔnɔn. Na sɛrɛxɛbade nu na Ben Hinoma xa gulunba nan kui. 11 A naxa kuyee kana Alatala xa banxi sode dɛ ra, naxee nu masolixi soe daaxie nun gise daaxie ra. Yudaya mangɛe nan nee ti naa soge batufe ra. Nee nu na Natan Meleki xa konkoe nan fɛ ma Alatala xa banxi tɛtɛ kui. 12 Mangɛ naxa sɛrɛxɛbade ndee kana, naxee nu na Axasi xa konkoe fɛ ma koore ra, Yudaya mangɛe nun Manasi naxee ti Alatala xa banxi tɛtɛ kui. A to gɛ e kanade, a naxa e gan, a e xube wɔli Sediron gulunba kui. 13 Mangɛ naxa kuye batude ndee kana, naxee nu na Darisalamu yatagi, Kasarɛ geya yirefanyi biri ra, Isirayila mangɛ Sulemani naxan ti Asitarate bɛ, Sidɔnkae xa kuye ɲaaxi. A man naxa sɛrɛxɛbadee kana naxee nu tixi Kemosi bɛ, Mowabakae xa kuye ɲaaxi, a nun Mɔlɔkɔ bɛ, Amonikae xa kuye ɲaaxi. 14 A naxa na gɛmɛ masolixie ibutuxun, a naxa na wuri masolixie gan, a fa mixi faxaxi xɔrie rayensen na yire sɛniyɛntaree ma. 15 Yowasi naxa na mɔɔli raba Beteli sɛrɛxɛbade fan na, Nebati xa di Yerobowami naxan ti alako Isirayilakae xa yunubi raba. A naxa na sɛrɛxɛbade kana na yire itexi fari, a fa mɛnni nun na Asera kuye masolixi gan, a na birin findi tɛ xube ra. 16 Yosiya to gaburi ndee to geya mabiri, a naxa mixi faxaxi xɔrie tongo naa, a e gan na sɛrɛxɛbadee fari, alako a xa findi yire sɛniyɛntare ra, Alatala xa masenyi xa kamali alɔ namiɲɔnmɛ a fala ki naxɛ. 17 Na tɛmui Yosiya naxa ɲama maxɔrin, a naxɛ, «Munse na yi gɛmɛ tɔnxuma ra naxan tixi be?» Mɛnnikae naxa a yaabi, «Ala xa mixi nde xa gaburi nan a ra naxan keli Yudaya bɔxi ma, a wɔyɛn Beteli sɛrɛxɛbade xili ma, a fee fala i naxee rabaxi yi ki.» 18 A naxa a fala e bɛ, «Wo yi gaburi lu na, mixi yo naxa yi Yudaya namiɲɔnmɛ xɔrie tongo, a nun namiɲɔnmɛ xɔrie naxan keli Samari, nee tan xɔrie xa ragata e xa gaburie kui.» 19 Yosiya man naxa kuye banxie birin kana, Isirayila mangɛ naxee ti Samari taae kui, e nu Alatala matandima naxee kui. Yosiya naxa na birin kana, alɔ a a raba ki naxɛ Beteli. 20 A naxa na kuye xa sɛrɛxɛdubɛe faxa, a e xɔrie gan e xa sɛrɛxɛbadee fari. A to gɛ na rabade, a naxa gbilen Darisalamu. 21 Mangɛ naxa yi yaamari fi ɲama ma, «Wo Saya Malekɛ Dangi sali raba wo Marigi Alatala xa binyɛ bun ma, alɔ a sɛbɛxi saatɛ kitaabui kui ki naxɛ.» 22 Isirayila bɔnsɔɛ mu nu Saya Malekɛ Dangi sali raba na ki kafi kiitisae nu bɔxi yamarima tɛmui naxɛ. Na sali mu nu rabama Isirayila mangɛe nun Yudaya mangɛe xa waxati. 23 Na rabaxi Yosiya xa mangɛya ɲɛ fu nun solomasaxan nde gbansan nɛ. A naxa na sali raba Alatala xa binyɛ bun ma Darisalamu. 24 Yosiya man naxa mandurulae, naxee wɔyɛnma mixi faxaxie ra, sematoee, denbaya kuyee, kuye gbɛtɛe, nun se ɲaaxie, a naxa na birin ɲɔn Yudaya nun Isirayila bɔxi ma, alako Alatala xa sɛriyɛ xa rabatu naxan sɛbɛxi saatɛ kitaabui kui, sɛrɛxɛdubɛ Xilikiya naxan to Alatala xa banxi kui. 25 Isirayila mangɛ yo mu nu na naxan luxi alɔ Yosiya, naxan gbilenxi Alatala ma a bɔɲɛ, a nii, nun a sɛnbɛ birin na, alɔ Annabi Munsa xa sɛriyɛ a masenxi ki naxɛ. Kabi a waxati han a dangi xanbi, a maniyɛ yo mu sɔtɔ. 26 Hali na birin to raba, Alatala xa xɔnɛ mu gbilen Yudaya fɔxɔ ra, Manasi xa fe rabaxie saabui ra, a a matandi naxee kui. 27 Alatala naxa a masen, «N Yudaya fan makuyama nɛ n ya tode ra, alɔ n a rabaxi Isirayila ra ki naxɛ. N ma taa sugandixi Darisalamu raboloma nɛ, a nun n ma banxi, n a masen dɛnnaxɛ xa fe ra, ‹N xili luma be nɛ.›» 28 Yosiya xa taruxui dɔnxɔɛ, a fe fanyi naxan birin naba, na sɛbɛxi Yudaya mangɛe xa taruxui kui. 29 Na tɛmui Misira mangɛ Firawuna, naxan xili Neko, naxa siga Asiriya mangɛ gerede Efirati xure mabiri. Yosiya to mini a gere ki ma, Firawuna naxa a faxa Megido. 30 Yudayakae naxa a fure baki sɔɔri ragise nde kui, e a xanin keli Megido sigafe ra Darisalamu, e sa a ragata a xa gaburi kui. Ɲama naxa a xa di Yehowaxasi tongo, e ture surusuru a xunyi ma, e a ti mangɛ ra a baba ɲɔxɔɛ ra. 31 Yehowaxasi ɲɛ mɔxɔɲɛn nun saxan nan nu a ra, a ti mangɛ ra tɛmui naxɛ. A naxa kike saxan mangɛya raba Darisalamu. A nga nu xili nɛ Xamutali, Yeremi xa di naxan keli Libina. 32 A naxa fe raba naxan mu rafan Alatala ma, alɔ a benbae a raba ki naxɛ. 33 Firawuna naxan xili Neko, na naxa nɔ a ra, a a xiri yɔlɔnxɔnyi ra Ribila, Xamata bɔxi ma. Neko naxa duuti fife ti Yudaya ma, naxan findi gbeti kilo wulu saxan nun xɛɛma kilo tongo saxan na. 34 A naxa Yosiya xa di Eliyakimi ti mangɛ ra a baba Yosiya ɲɔxɔɛ ra. A naxa a xili masara Yehoyakimi ra. A naxa Yehowaxasi suxu geelimani ra, a a xanin Misira bɔxi ma. Yehowaxasi naxa faxa naa. 35 Yehoyakimi naxa Yudayakae yamari e xa duuti fi e xa naafuli xasabi ma, alako a xa gbeti nun xɛɛma fi Firawuna Neko ma, a a yamarixi naxan na. 36 Yehoyakimi ɲɛ mɔxɔɲɛn nun suuli nan nu a ra, a findi mangɛ ra tɛmui naxɛ. A naxa mangɛya ɲɛ fu nun keren naba Darisalamu. A nga nu xili nɛ Sebida, Pɛdaya xa di naxan keli Ruma. 37 A naxa fe raba naxan mu rafan Ala ma, alɔ a benbae a raba ki naxɛ.