Luke 1 (TOMA)
1 Nu mɔinmɔin ge tɔɔzeini ga ti naama vaiti sɛʋɛ, niiti ti ziaai gi zaama, 2 eɠɛʋelei naati ti suɠulaai la gi ma, niiti ma vaiti kɛai ti ɠaazu, ti ga ma zeeleiti kaite tɔɔzeizu mɔunpa, ta ti ɠɛai ga GALA daawooi laazeeli nuiti. 3 Naa ɠa é ba, nà ɓalaa gè kaaʋɛ ga faa ʋagɔ, kpèga ʋoluma ga faiti buuɓɛ ga pagɔ, niiti ti leʋegai, é zo tɔɔzeizu munu ma, ga gè ti zɛʋɛ è ma kɛʋele ʋagɔ zu, ɗɛi è ga nu wolai Teyofile. 4 Gè naa ɠɛɛʋɛ, nii a kɛ è kwɛɛ ga kalagi niiti è ti zɔlɔɔgai, gaamai ʋe. 5 Zudé masagi Elɔde ná-siɛgi zu, zalaɠa ɠula nui ta ɠɛni ná, daaseigi ga Zakali, é ɠɛni Aɓiya ná-zalaɠa ɠula ɠuɠui zu. Anzai ɠɛni ga Aalɔn mavofodai zu nui ta, daaseigi ɠɛni ga Elizaɓɛte. 6 Ti felegɔ ti ɠɛni ga telebo nu GALA gaazu, ti ɠoloni Maliɠii ná-deveiti ta ná-tɔgiti bɛ, peelalazu nɔpɛ ge la ɠɛni ti ʋa naa zu. 7 Kɛlɛ doun la ɠɛni ti ʋɛ, tɔɔzei Elizaɓɛte ɠɛni ga doun zɔlɔɔtala anzanui, tama ti felegɔ pɛ ti wɔlɔzaɠani niina. 8 Yeeta, Zakali ɠɛni botii ɠɛɛzu GALA gaazu, é zolooni ná-zalaɠa ɠula ɠuɠui nɔnɔ ma ɠui ma. 9 Ti yeeloni ba ga kpakutoomai, ʋelei a ɗa ɠɛɛ la zalaɠa ɠula nuiti bɛ pɔlɔma, ga é li GALA sei ʋɛlɛi wu, é ansansegiti gala. 10 Ansansegi ɠala ziɛgi zu, bɛbɛi pɛ ge ɠɛni eteaʋɛ, ti ɗa GALA fali. 11 Maliɠii ná-geezuɠeelai gila ge ɠulani kɛlɛma Zakali ʋɛ, é lo ansansegiti ma zalaɠa ɠulazuʋɛ yeezazu ʋelei. 12 Zakali kaai ma, ziiɠulani ba, dualuagi lɔɔni su. 13 Kɛlɛ geezuɠeelai ɠɛni ma: «Mina lua, Zakali, mazɔlɔɔ GALA ge ɗa-ƓALA falii ɠaaʋotega. È-anzai Elizaɓɛte ɠa doun zunu zɔlɔɔ è ʋɛ. Ɗa daasei pɛɛ ga Zan. 14 È ɠoozu ɠa nɛ, è ɠɔkɔ ná-faa zu, nu mɔinmɔin ka ɠoozunɛ sɔlɔɔ fai zu. 15 Toɠa ɠɛ ga nu wola Maliɠii ɠaazu. É la dɔɔ ɓɔlea, ɓaa gaazulati gani nɔpɛ. Toɠa yɛ dee ɠoozu, daave ga Zɛnvu Ɲadegai. 16 Toɠa ʋa ʋolu ga Izilayɛle nui ma mɔinmɔin ta-ƓALAGI Maliɠii ʋɔ. 17 Toɠa ziɛzu Maliɠii luɠɔ ga GALA goo wo nui Eli ná-zɛnvui ta ná-zɛbɛi, nii a kɛ é doun kɛɛɠɛiti zɔɠɔzuɓɛtɛ ta ti-lointi, é kololala nuiti falibo, ti ziɛ ga telebo nuiti ta-ɠisiɛi, é nuɓusɛiti kɛʋele ɓɛtɛ ɠana Maliɠii ʋɛ.» 18 Kɛlɛ Zakali geezuɠeelai ɠaazaɠani, é ɠɛ ma: «Lee ɠa nà kwɛɛ ba ga gaama ɠana? Tɔɔzei gá ànzai gi wɔlɔzaɠaga.» 19 Geezuɠeelai gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Nà ɠa gè ga Gaɓiliyɛle. Nà loni GALA gaazu. É tèʋegɛ ga gè niima woo niinɛ ʋagɔi wo è ma. 20 Kɛlɛ tɛi è la laani dàawooiti da, niiti ti laa ʋaazu zeelizu ta-yeeɠɛɠalaiti su, ɗa ɠɛɛzu ga ɓoɓoi, è la zooga ɓɔɛzu, eyɛsu niima vaiti ti laazeeli.» 21 Naama ziɛgi zu, nuɓusɛiti ti ɠɛni Zakali maaɓɔunsu, ta ti laavɔɔni ga dɛbi fai GALA sei ʋɛlɛi wu. 22 Kulaai ma, é la ɠɛni zoosu ɓɔɛzu ti ʋɔ. Ti gaaɠaani ga é kulakɛlɛma ɠaaʋɛ GALA sei ʋɛlɛi wu. É yɛni ɓoɓoyai zu, é ɗa ɓɔɛ ti ʋɔ ga yeeiti. 23 Yeeɠɛɠalai nii Zakali maanɛɛni ga é kɛ botii zu GALA sei ʋɛlɛi wu, naa ɓegai ma, é ɠaleni ma ná-pɛlɛi wu. 24 Naa ʋoluma anzai Elizaɓɛte kogi zeɠeni. É kɛɛni ga alu dɔɔlugɔ, é ɗa lɔɔɠu. É ɠɛni ɠɛɛzu ma: 25 «Wɛlɛ nii ʋa, Maliɠii kɛa bɛ̀, é vaa bu, é unfegi ɠula gàazu nuiti gaazu.» 26 Alugi lɔzitasiɛi ma, GALA ge geezuɠeelai Gaɓiliyɛle leʋeni Galilé laa wolai ta zu, nii daa ga Nazalɛte, 27 anzalopo ɓeai ta ma, nii é la dɛ zunu vaa ɠwɛɛ. Maazoga ɠɛni de zunui ta ʋɛ, nii daaseigi ɠɛni ga Zozɛfe, é ɠɛni ga Davide mavofodai ta. Anzalopoi laaseigi ɠɛni ga Mali. 28 Geezuɠeelai lɛɛni ná-pɛlɛi wu, é ɠɛ ma: «Ɗa ná, ɗɛi è zaala zɔlɔɔgai GALA gaazu. Maliɠii ɠa è ʋa.» 29 Naama wooi Mali yiiɠulani ba, é ɗa ɓɔɠɔ ɠaazaɠa ga niima laalimai ʋoluʋɛ ɠa ga lee. 30 Geezuɠeelai ɠɛni ma: «Mina lua, Mali, tɔɔzei è zaala zɔlɔɔga GALA zea. 31 Wɛlɛ, ɗa ʋaazu koseɠezu, è doun zunu zɔlɔɔ. Ɗa daaseigi ʋɛɛ ga Yesu. 32 Toɠa wɔɔlɔ, é ɗa loli ga GALAGI nii é Anii-Pɛ-Unda, naa ná-doun zunui. Maliɠii GALA ka kɛ ga masagi, eɠɛʋelei mɛmɛwola Davide ɠɛni la. 33 Toɠa masadai ɠɛ eyɛsu ɠɔ Zakɔɓe mavofodaiti unda, ná-masadai la ɓega.» 34 Mali ɠɛni geezuɠeelai ma: «Naa ɠa zoo é ɠɛ ɠale, tɔɔzei gè la dɛ zunu vaa ɠwɛɛ?» 35 Geezuɠeelai gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Zɛnvu Ɲadegai ɠa yei è ma, GALA nii é Anii-Pɛ-Unda, naa ná-zɛbɛi ɠa ʋɛɛ è ma eɠɛ niini. Naa ɠa é ba, doun ɲadegai, nii è ʋaazu sɔlɔɔsu, daasei ka ɠɛ ga GALA Doun Zunui. 36 Ɗa-wolodamai Elizaɓɛte ɓalaa ge zunu loun ɠoseɠea pɔlɔzaɠa siɛgi zu. Nii ti ɠɛa ɠɛɛzu ma doun zɔlɔɔtala anzanui, ná-alugi lɔzitasiɛi ɠa é su. 37 Mazɔlɔɔ faa nɔpɛ ge la ɓaani GALA zea.» 38 Mali ɠɛni ma: «Nà ga Maliɠii ná-botiɠɛ nu. Naa ɠɛ bɛ̀ faan, nii è bogai!» Geezuɠeelai zeɠeni koba. 39 Ma yeeɠɛɠalai nɔ zu, Mali wuzeɠeni, é li ga suvilɛ gize yooi zu, Zuda laai ta zu. 40 É lɛɛni Zakali ná-pɛlɛi wu, é Elizaɓɛte luʋɔ. 41 Elizaɓɛte Mali ná-tuʋɔ gooi mɛnigai ma, doin ɲiikpini koozu. Elizaɓɛte laaveni ga Zɛnvu Ɲadegai. 42 É wooɠulani, é ɗa ɠɛ ma: «Tuya ɠa è ma, é leʋe anzanui pɛ ba, tuya ɠa è ɠoozu loin ɓalaa ma. 43 Gè niima undaanɛɛi zɔlɔɔgɛ ɠale, ga Màliɠii dee ʋa laaliizu mà? 44 È kaa, ɗa-luʋɔ gooi looʋɛ nɔ feya gòizu, doin ɲiikpigɛ kòozu ga koozunɛɛi. 45 Undaanɛ nu ɠa ga ɗe, ɗɛi è ɠidaaleʋeai ga nii Maliɠii bogai è ma, daa ɠa zeeli.» 46 Mali ɠɛni ma:«Zɛ̀nvui ɠa Maliɠii wɔɔlɔzu, 47 ta zìimaʋɛ laavegɛ ga koozunɛɛiKìzo Nui GALA bɛ, 48 mazɔlɔɔ é wɛlɛa ná-botiɠɛ anzanui maawɔinzuʋɛ ʋa.Mazɔlɔɔ za ʋoluma, nuɓusɛi pɛ ka ɠɛ mà undaanɛ anzanui. 49 Mazɔlɔɔ Zɛbɛi-Pɛ-Maliɠii faa wolaiti kɛɛʋɛ bɛ̀,daaseigi ɲadegɛ. 50 Ná-gaazumaawɔinɠai ɠa ná yeeɠɛɠalai ɠilagilagi pɛ su,naama nuiti bɛ, niiti ti luazu gaazu ʋa. 51 É faa wolaiti kɛa ga ná-zɛbɛsu yeei,é naama nuiti suvazaga, niiti waso kisiɛ ɠɛni ti ʋɛ. 52 É zɛbɛsu nuiti piliga bu, é ti volo ta-masa kpɔkpɔgiti ga,é zɛba é maawɔin nuiti unbuzeɠe. 53 É faaɓɔɠɔ wolaiti kɛa pulu nuiti bɛ,é naavolo nuiti zeaɲakai ɠaaɠale ma. 54 É ɓɔga ná-botiɠɛ nui Izilayɛle ʋa,é la yeemani ná-gaazumaawɔinɠai ma, 55 Abalaame ta mavofodaiti bɛ yeenɔpɛ,eɠɛʋelei nɔ é minazeɠeni la ade-mɛmɛwolani bɛ.» 56 Mali yɛni Elizaɓɛte ɠoba alu saʋagɔ laawu. Naa ʋoluma é ɠaleni ma ná-taazu. 57 Elizaɓɛte ná-doun zɔlɔɔ siɛgi zeeliai ma, é laayeini ga zunu loun. 58 Seiɲɔɠɔiti ta ná-nuiti ti mɛnigai ma ga Maliɠii Elizaɓɛte maawɔinɠaaʋɛ, ti pɛ ti ɠoozunɛɛni ta tɔun. 59 Foloi lɔsaʋasiɛi, ti ʋaani doungoi lati fai ma pɛlɛʋolu. Ti ɠɛni pɔ ga ti kɛɛɠɛ laaseigi ʋɛɛ ba, ti ɠɛ ma Zakali. 60 Kɛlɛ dee ɠɛni ti ma: «Ɓa, daasei ka ɠɛɛzu ga Zan.» 61 Ti ɠɛni ma: «Nu nɔpɛ ge la ɗa-wolodai zu, nii daasei ge ga Zan.» 62 Ti ɠɛni poogiti kɛɛzu doun kɛɛɠɛi ma, nii a kɛ ti kwɛɛ daaseigi, nii é pɔ ga ti pɛɛ ba. 63 É sɛʋɛ ɠɛɛ ɠokologi ta maalolini, é sɛʋɛi ɠɛ ma, é ɠɛ ma: «Daasei ka ga Zan.» Ti pɛ ti laavɔɔni. 64 Naama ziɛgi zu nɔ, daaʋɛ laalaoni, nɛgi vie, é tɔɔzei ga ɓɔɛa, é ɗa GALA maamusɛ. 65 Dualuagi lɔɔni seiɲɔɠɔiti pɛ su. Naama vaiti nɔ ɠa ti ɠɛni ga yɛpɛ wooi Zudé ɠize yooi zu ná pɛ. 66 Nu nɔpɛ a la niima wooi mɛnina, é ɓena tɔɔzei ga ɠisiaa su, ma nu ɗa ɓɔɠɔ ɠaazaɠa ga: «Doungoi nuu ɠa ʋaazu ɠɛɛzu ga nui ma ɓɛgele?» Tɔɔzei gaamazu Maliɠii ná-zɛbɛi ɠɛni ba. 67 Zɛnvu Ɲadegai kɛɛɠɛ laaveni, Zakali ya, é tɔɔzei ga é ɗa GALA gooi wo, é ɗa ɠɛ ma: 68 «Mamagi ɠa Maliɠii ʋɛ, Izilayɛle ná-GALAGI,mazɔlɔɔ é wɛlɛa ná-nuɓusɛiti ma, é ti unmɔɔ. 69 Ná-botiɠɛ nui Davide mavofodaiti saama,é kizo nu wuzeɠea ade ʋɛ, nii daavegai ga zɛbɛi. 70 É ná-minazeɠegi laazeelia, nii é puuni kaite wɔlɔwɔlɔdaawoo wo nu ɲadegaiti da, ti bo ga: 71 Toɠa ade ɠizo, é ade ɠula ade zili nuiti zea,ta niiti kpein ti ade wɔinzeɠezu. 72 Ná-gaazumaawɔinɠai ɠana é kɛɛzu ade-mɛmɛwolani bɛ,é zoloo ná-minazeɠe ɲadegai ma. 73 Minazeɠe konai nii é boni ade-mɛmɛwola Abalaame ʋɛ,é naa zu vai ɠɛa ade ʋɛ, 74 ga kpega ʋoluma ga ade unmɔɔ, é ade ɠula ade zili nuiti zea,dualua ge mina ɠɛ ade ʋa, ade dɛbi, 75 ade ɠɛ gaazu ga nu ɲadegaiti ta telebo nuiti,ade-zii ma voloi pɛ su. 76 Ɗa ma, ɗɛi è ga dòin,è-laasei ka ɠɛ ga GALA nii é Anii-Pɛ-Unda, naa laawoo wo nui.Mazɔlɔɔ ɗa ɠa è ʋaazu ziɛzu Maliɠii luɠɔ,è ná-peleiti suɓɛtɛ bɛ. 77 Nii a kɛ, è dɛɛ ga ná-nuɓusɛiti ga GALA ka ti ɠizosu,é ti zuvaayɛ ga ta-ɠotoiti. 78 Naa ɠa ɠulazu ada-ƓALAGI ná-gaazumaawɔinɠaa wolai zu,naa maaʋele ɠa foloi wuzeɠezu la geezuʋɛ, é ʋa é tuyai loo ade ʋɛ. 79 Nii a kɛ é volo naati bɛ,niiti ti zeini kpidii zu ta saai ma niinigi wu,ga é lo ade luɠɔ ziilɛi pelei ma.» 80 Doungoi ɠɛni wɔɔlɔzu, ta ɗa ʋɛɛ sɛbɛi ʋa zɛnvui zu. Naa ʋoluma, é zeini teʋebai zu, eyɛsu naama voloi zeeli, yeei é ɠulani la kɛlɛma Izilayɛle nuiti bɛ.