Matthew 13 (YAPE)
1 Ka chirofen nem me chuw Jesus ko fare naun nge yan nga to’oben e lipath, nge yan i par nga but’ ngi i machib. 2 Ma girdi’ ni mu’ulung ngak ni kar cholngobiyed e pire’ ni pire’, ma aram me af Jesus nga daken bbowoch me par u daken nga but’, me par fapi girdi’ ni aram urngirad u daken e binaw. 3 Mi i weliy bo’or ban’en ngorad u fithik’ e fanathin ni ga’ar:“Be’ nib mo’on e yan ni nge wereg awochngin e woldug. 4 Ma nap’an ni be wereg fapi awoch u daken e milay’, me wear boch nga daken marichlen wo’en e girdi’ u milay’, me yib e arche’ i kay nge m’ay. 5 Ma boch e wear nga daken bochi thal i but’ ni bay u daken e war. Ma de n’uw nap’an me tugul, ya de dib’ag fare thal i but’. 6 Nap’an ni yib e yal’ ngalang me mororoynag e pi woldug nem ni ka fini tugul, ma de n’uw nap’an me l’ud ya dawori to’ar lik’ngin e pi woldug nem nga fithik’ e but’. 7 Ma boch fapi awoch e wear nga fithik’ e pan ni bay rachangalen, me ga’ fapi pan ni bay rachangalen nge yabochboch ko fapi woldug nge li’! 8 Ma boch fapi awoch e wear nga daken e but’ nib yong’ol, me tugul nge k’uf: ni yu kaen e ra’ay wom’ngin, ma yu kaen e nel’ i ragag, ma yu kaen e guyey.” 9 Me ga’ar Jesus, “Mu telmed ni fa’anra bay telmed!” 10 Me yib pi gachalpen Jesus ngak Jesus miyad fith ni lungurad, “Mangfan ni ga be non ngorad u fithik’ e fanathin?” 11 Me fulweg Jesus ngorad ni ga’ar, “Gimed e kan weliy ngomed kam nanged fan e tin nda nnang ni murung’agen e gagiyeg nu tharmiy, machane yad e dawor. 12 Ya en ni bay ban’en rok e yira pi’ boch ni pire’ ngak, nge pag urngin e tin ni nge yag ngak; machane en ndariy ban’en rok e yira fek e chu’uw i n’en ni bay rok nge chuw. 13 Ba’aray fan ni gu be non ngorad u fithik’ e fanathin: bochan e yad be changar ma darir guyed ban’en, ma yad be motoyil ma darir rung’aged ara ra nanged fan. 14 Ya nge riyul’ e tin ni yog Isaiah ni profet ko ngongol ni yad be rin’ ni ga’ar:‘Bay mmotoyil mmotoyilgad, machane dab mu nanged fan;bay mu changar mu changargad, machane dab mu guyed ban’en. 15 Ya lolugen e pi girdi’ ney e bm’urm’ur;ya kar ninged telrad,ma kar moleged owcherad.Ya fa’an mang e n’en ma ke guy lan owcherad ban’en,ma ke yag ni rung’ag telrad ban’en,ma sana ke yag ni nang lanin’rad fan ban’enma sana ke yag nra pigichealgad ngog,ngug gol nagrad.’ Aray rogon e thin ni yog Got. 16 “Ma gimed e rib fel’ wa’athmed! Ya lan owchemed e be guy ban’en ma lan telmed e be rung’ag ban’en. 17 Mu ted fanmediyan ko re bugithin ni ba’aray! Bo’or e profet ma bo’or e girdi’ rok Got ni ur m’ad ni bochan ni ngar guyed e n’en ni gimed be guy, machane de yag, ma ku ur m’ad ni bochan ni ngar rung’aged e n’en ni gimed be rung’ag, machane dar rung’aged. 18 “Ere mmotoyilgad ngam nanged fan fare fanathin ni murung’agen e en nma wereg awochngin e woldug. 19 Pi’in nrung’aged e thin rok Got ni murung’agen e gagiyeg rok ma de yag nra nanged fan e yad bod awochngin e woldug ni wear nga daken marichlen e kanawo’ u milay’. Me yib Fa’anem nib Kireb nge leag e n’en ni kan wereg nga fithik’ i lanin’rad. 20 Ma awoch ni wear nga daken bochi thal i but’ ni bay u daken e war e be yip’ fan e pi’in nrung’aged e thin rok Got nnog ngorad miyad fol riy ni kar felfelan’gad. 21 Machane ri de rich nga fithik’ i lanin’rad, ma aram me de par e thin rok Got u lanin’rad nib n’uw nap’an. Ma fa’ani yib e gafgow fa togopluw ni bochan e re thin rok Got nem, mra paged yad ni ka chingiyal’ nem. 22 Ma awoch ni wear nga fithik’ e pan ni bay rachangalen e be yip’ fan e pi’in nrung’aged e thin rok Got, ma bochan e magafan’ rorad ko re par rodad ney u fayleng nge chogowen e fel’ rogon e yib i thang u wun’rad fare thin rok Got nnog ngorad, ma dakur k’ufgad. 23 Ma awochngin e woldug ni wear nga daken e but’ ni yong’ol e be yip’ fan e pi’in nrung’aged e thin rok Got miyad nang fan: miyad k’uf, ni boch i yad e man e ra’ay wom’ngin, ma boch i yad e nel’ i ragag, ma boch i yad e guyey.” 24 Miki yog Jesus reb e fanathin ngorad ni ga’ar: “Gagiyeg nu tharmiy e bod be’ nib mo’on ni wereg awochngin e woldug ni bfel’ u milay’ rok. 25 Me reb e neap’ ko ngiyal’ ni go’ kan mol, me yib be’ nto’ogor rok i wereg awochngin e pan nga fithik’ e woldug rok ni wheat me yan. 26 Ma fa’ani ga’ fapi woldug me yib i for wom’ngin, me yan i gagiyel e pan. 27 Me yib e pi tapigpig rok fa’anem ngak me lungurad ngak, ‘Awochngin e woldug ni bfel’ e mwereg nga milay’ rom; ere uw e yib e tinem e pan riy?’ 28 Me fulweg ni ga’ar, ‘Reb e to’ogor rog e ke wereg awochngin e pan nga fithik”. Miyad fith ngak ni lungurad, ‘Gab adag ni nggu warod gu puged e pi pan nem?’ 29 Me fulweg ngorad ni ga’ar, ‘Danga’, ya gimed ra pug e pan ma richey mi gimed pug boch e pi woldug nem. 30 Ere mpaged e woldug nge pan nge ga’ u ta’bang nge mada’ ko ngiyal’ ni ngan kunuy e re woldug nem ngan tay nga naun, ma aram e bay gog ko pi’in ngar muruwliyed ni som’on e ngar puged e pan u fithik’ e gi woldug nem ngar m’aged thuman ni nganin’ nga mit e nifiy, miyad kunuy e re woldug nem ngar ted nga naun rog.’ 31 Me yog Jesus reb e fanathin ngorad ni ga’ar: “Gagiyeg nu tharmiy e bod rogon ba awochngin e mustard, ni ir e th’abi achig u fithik’ urngin awochngin e woldug; 32 me fek be’ nge wereg nga daken e milay’ rok, ma fa’ani tugul me yan i par ni ir e th’abi ga’ u fithik’ urngin e woldug. Me ga’ nge par nike mang ba ke gek’iy, ma aram me yib e arche’ i toy tafen nga fithik’ i papa’ngin.” 33 Me yog Jesus reb e fanathin ngorad ni ga’ar: “Gagiyeg nu tharmiy e bod e is ni fek be’ ni bpin nge athkuy nga ba dabiy i flowa me thownag fa gi flowa ni ga’ngin.” 34 Jesus e maruwel ko fanathin ni nge weliy urngin e pin’ey ngak fapi girdi’ ni aram urngirad; dariy ban’en ni yog ngorad nde yog u fithik’ e fanathin. 35 I rin’ e ren’ey ni fan e nge yib i m’ug nib riyul’ e tin ni yog e profet ni ga’ar:“Bay gu maruwel ko fanathin ko ngiyal’ nra gu non ngorad,bay gog ngorad bogi ban’en nda nnang ni ka nap’an nsunumiy e fayleng.” 36 Me digey Jesus fapi girdi’ ni aram urngirad u wean nge yan nga naun. Me yib pi gachalpen ngak me lungurad ngak, “Mu weliy ngomad fan fare fanathin ni murung’agen e pan ni bay u milay’.” 37 Me fulweg Jesus ngorad ni ga’ar, “En ni wereg fapi awochngin e woldug ni bfel’ e en ni Fak e Girdi’; 38 ma fare gi milay’ e eram e fayleng; ma awochngin e woldug ni bfel’ e eram e girdi’ ni Got e be gagiyeg nagrad; ma pan e eram e girdi’ ni Fa’anem nib Kireb e ir e be gagiyeg nagrad. 39 Ma en nto’ogor ni ir e wereg awochngin e pan e eram pilungen e mo’onyan’. Ma ngiyal’ ni ngan kunuy fare woldug riy ngan tay nga naun e ireram tomuren e fayleng, ma pi’in girdi’en e maruwel ni ngar kunuyed e re woldug nem ngar ted nga naun e eram e pi engel. 40 Ma rogon ni yima kunuy e pan ngan urfiy u mit e nifiy, e aram rogon e n’en ni yira rin’ u tomuren e fayleng: 41 en ni Fak e Girdi’ e bayi l’oeg e pi engel rok ngar kunuyed urngin e pi’in yad be waliy e girdi’ ngar denengad, nge urngin e pi’in yad be ngongliy e kireb ni kar maathukgad nga fithik’ e pi’in Got e be gagiyeg nagrad, 42 nga ron’ed yad ngalan fare stof ni be yik’ ko gin ni bay ur yorgad riy ma be chachafin nguwelrad. 43 Ma tirok’ Got e girdi’ e bayi gal rama’erad ni bod e yal’ ko gin ni Chitamangirad e be gagiyegnag. Ere mmotoyilgad ni fa’anra bay telmed! 44 “Gagiyeg nu tharmiy e bod ban’en nrib t’uf ma rib tolang puluwon nni k’eyag u daken bangi milay’ ni aram e kan mithag. Me pir’eg be’ nib mo’on, miki tharey bayay. Me ri gel e felfelan’ ngak me yan nge pi’ ni chuway’ urngin ban’en ni bay rok, me sul nge chuw’iy fa gi milay’. 45 “Ma ku errogon ni gagiyeg nu tharmiy e bod be’ nma chuway’ ni be gay e churuwo’ nu l’ugun e yar ntin ni bfel’. 46 Ma fa’ani pir’eg reb nrib fel’ me yan i pi’ ni chuway’ urngin ban’en ni bay rok, me fek e salpiy riy nge chuw’iy fare churuwo’ ngay. 47 “Ma ku errogon ni gagiyeg nu tharmiy e bod ba nug nni yan ni pag u lan e lipath, ni urngin mit e nig mra aw ngay. 48 Ma fa’ani sug me girngiy girdi’en e fita’ fare nug nga daken e binaw miyad par nga but’ ngar mel’eged fapi nig, miyad yin’ e tin ni bfel’ ngalan e pakit rorad, ma tin ndariy ban’en nra fel’ ngay e ra n’iged. 49 Ireray e n’en ni yira rin’ u tomuren e fayleng: pi engel e bay ranod ngar kunuyed urngin e girdi’ ni kireb ni bay u fithik’ e girdi’ ni bfel’, 50 ngron’ed yad ngalan fare stof ni be yik’, ni ireram e gin ni bay ur yorgad riy ma be chachafin nguwelrad. 51 Me fithrad Jesus ni ga’ar, “Kam nanged fan e pin’ey fa dawor?”Miyad fulweg ni lungurad, “Kug nanged.” 52 Ma aram me fulweg ni ga’ar, “Fan e ren’ey e gubin e tamchib ko Motochiyel ni kar filed murung’agen e gagiyeg ni yib u tharmiy kar manged pi gachalpeg e yad bod be’ ni bay e naun rok ni yan i fek e tin nib be’ech nge tin nib kakrom ban’en u lan e senggil rok nma cha’riy ban’en riy.” 53 Ma fa’ani mu’ Jesus i weliy e pi fanathin nem me chuw u rom, 54 me sul ko binaw rok. Me machib u lan tafen e mu’ulung rorad, ma pi’in nra motoyilgad ko n’en ni be yog e ra ngatgad ngak. Miyad fith ni be lungurad, “U uw e fek e llowan’ riy ni aram rogon? Ma be di’in ma be yag ni nge ngongliy e maang’ang? 55 Gathi ir fa’anem ni fare dayksang e chitamngin? Gathi Maria faram e chitiningin, mi James, nge Josef, nge Simon, nge Judas e pi walagen ni pumo’on? 56 Ma gathi gubin pi walagen ni ppin ni yad be par u roy? Ere uw e nang urngin e pin’ey riy?” 57 Ma aram mra dabuyed ni ngar motoyilgad ngak.Me ga’ar Jesus ngorad, “Be’ ni ba profet e yibe tayfan u gubin yang, ma kemus ni girdi’ nu lan binaw rok nge girdi’ nu tabinaw rok e darir ted fan.” 58 Ma de ngongliy e maang’ang ni pire’ u rom, ni bochan e de michan’rad ngak.