Matthew 5 (ANTPNG2D)

1 Iesus gari avɨrir ekiam an gɨn izima a mɨghsɨar mamɨn anabogha, egha apera. Ezɨ an suren gumaziba a bagha izi. 2 Ezɨ Iesus kamaghɨn uan suren gumazibar sure gamua ghaze, 3 “Ia Godɨn damazimɨn ia fo ia an bizibagh asa, ia God Bizibagh Ativamin Dughiamɨn aven mangam. Kamaghɨn ian naviba deragh. 4 Ia datɨrɨghɨn azia itir gumaziba, ia bar akuegham. Kamaghɨn ian naviba deragh. 5 Ia gumazir uan gavgaviba ko ziaba fer puvatɨziba, God nguazim bar ia danɨngam. Kamaghɨn ian naviba deragh. 6 Ia gumazir arazir aghuiba baghavɨra ikia egha mati gumazim mɨtiriam an azi, egha mati gumazim kuarim an pɨri, God ian mɨtiriam a gɨvagham. Kamaghɨn ian naviba deragh. 7 Ia gumazir apangkuvim igharazibar itiba, God ian apangkuvam. Kamaghɨn ian naviba deragh. 8 Ia gumazamizir navir averiar zueziba, ia Godɨn ganam. Kamaghɨn ian naviba deragh. 9 Ia gumazamizir adariba ko mɨdoroziba ageviba, me ‘Godɨn Boriba’ ia darɨgham. Kamaghɨn ian naviba deragh. 10 Ia gumazamizir arazir aghuibagh amiba, ezɨ me arazir kam bagha osɨmtɨziba ko mɨzaziba ia ganɨdi, God Bizibagh Ativamin Dughiam, a iananam. Kamaghɨn ian naviba deragh. 11 Me ian gari ia na ko iti, ezɨ bizir kam bangɨn me paza arazir osɨmtɨziba ko mɨzaziba ia ganɨdi, egha mɨgɨrɨgɨar ifavarir avɨriba ia gasi, kamaghɨn ian naviba deragh. 12 Ivezir bar ekiam ia mɨzua Godɨn Nguibamɨn iti. Godɨn akam inigha izir gumazir ian faragha ghueziba, me uaghan kamaghɨra osɨmtɨziba ko mɨzaziba me ganɨngi. Kamaghɨn ia naviba deragh bar akongegh.” 13 Ezɨ Iesus ua me mɨgɨa ghaze, “Ia gumazamiziba bar me bagha, amangsɨzimɨn mɨn iti. Ia uan isɨngtɨzim ateghtɨma e manmaghɨn a damutɨ a ua sɨngigham? Amangsɨzir kamaghɨn otiviba ingangariba puvatɨ. Me a isɨ nguazimɨn anekunigh a dɨkabɨnam. 14 Ia mati nguazir kamɨn angazangarim. Ia kamagh nɨghnɨgh! Nguibar ekiar mam mɨghsɨamɨn ikɨ modoghan kogham. 15 Egha gumazitam lam tam a gaborogha a isa mɨnetamɨn aven anetɨzir puvatɨ. An a isɨ dakozim dafaghtɨma, an angazangarim gumazir dɨpenimɨn itiba bar me gisiragham. 16 Nɨn angazangarim kamaghɨra isɨghtɨma, gumaziba bar an ganam. Egh me ian arazir aghuir kabar ganɨva ian Afeziar uan Nguibamɨn itim, me an ziam fam.” 17 Egha Iesus ua mɨgɨa ghaze, “Ia kamaghɨn nɨghnɨghan markɨ, egh suam, kɨ Moses Osirizir Araziba ko Godɨn akam inigha izir gumazibar akaba batoghasa ize. Puvatɨ. Kɨ izɨ dar amutɨ dar dagheba guizɨn otivam. 18 Kɨ bar guizbangɨra ia mɨgei, Moses Osirizir Arazibar akar muziaritam gɨvaghan kogham, mangɨ nguazim ko overiam gɨvaghamin dughiam otogham. Dar osizirir otevir muziariba ko ababanir me osiriziba, da kamaghɨra ikɨ mangɨ bizir otivamiba bar otivigham. 19 Kamaghɨn amizɨ, gumazir manam Moses Osirizir Arazitamɨn kuragh egh suam, a pura bizim, egh kamaghɨra igharaz darazi men sure damuva, gumazir kamaghɨn amim, God Bizibagh Ativamin Dughiamɨn an ziam bar gɨn ikiam. Eghtɨma gumazir manam Moses Osirizir Arazibar gɨn mangɨva egh kamaghɨra ua igharaz darazir men sure damutɨ me an mɨn arazir kabar gɨn mangɨtɨ, gumazir kamaghɨn amizim, God Bizibagh Ativamin Dughiam, a ziar bar ekiam iniam. 20 Kamaghɨn kɨ ia mɨgei, ia Godɨn ifongiamɨn gɨn tɨghan koghɨva ian arazir aghuiba Judan arazibagh fozir gumaziba ko Farisibar arazir aghuiba dagh afiraghan kogham, eghtɨ ia God Bizibagh Ativamin Dughiamɨn aven mangan kogham.” 21 Egha Iesus ua kamaghɨn mɨgei, “Ia mɨgɨrɨgɨar ian ovaviba iniziba, ia da baregha gɨfa egha dagh fo, ia tav mɨsueghtɨma an aremeghan markɨ. Ian tav gumazitam mɨsueghtɨma an aremegham, a kotiamɨn otivam. 22 Ezɨ kɨ kamaghɨn ia mɨgei, gumazir manam uan aveghbuamɨn atari, a kotiamɨn mangam. Egh gumazitam mɨgɨrɨgɨar kurabar uan aveghbuam mɨkɨm suam, a Kotiar Ekiamɨn otivam. Egh gumazitam gumazir mamɨn atar suam, a gumazir onganim, a helɨn avir ekiamɨn mangam. 23 “Egh nɨ ofa damusɨ ofa gamir danganimɨn mangɨ, egh nɨ nɨghnɨgham, nɨ uan aveghbuam ko mɨgɨrɨgɨar osɨmtɨzim iti, 24 egh nɨ uan ofaba ofa gamir danganimɨn dar atɨgh. Eghɨva uamategh mangɨ aveghbuam ko mɨgɨrɨgɨabar kɨrigh. Gua dar kɨrigh, egh nɨ datɨrɨghɨn mangɨ uan ofa isɨ God danɨng. 25 “Egh nɨn apanim nɨ inigh kotiamɨn mangɨtɨ, nɨ a ko osɨmtɨzir kam akɨrsɨ tuavimɨn a mɨkɨm mangɨ. Puvatɨghtɨma, a nɨ inigh jasɨn damazimɨn mangam. Eghtɨ jas nɨ inigh polisɨn agharim datɨghtɨma, polis nɨ inigh kalabuziam datɨgham. 26 Ezɨ kɨ guizbangɨra nɨ mɨgei, nɨ azenim giran kogham, ikɨ mangɨ nɨ ivezim bar anekɨrighamin dughiamɨn gɨn, azenim giram.” 27 Egha Iesus ua kamaghɨn mɨgei, “Ia oraki, me fomɨra ghaze, ia poroghamiba uari bakeir arazim, damuan markɨ. 28 Ezɨ kɨ kamaghɨn ia mɨgei, nɨ gumazitam nɨ amizir mamɨn gara paza a gɨnɨghnɨsi, nɨ poroghamiba uari bakeir arazim uan navir averiamɨn aven, a ko a gamigha gɨfa. 29 “Eghtɨ nɨn damazir guvimɨn itim nɨ gami, nɨ arazir kuram damightɨ, anesigh a makunigh. Kamaghɨn dera, nɨn mɨkarzitam dutughtɨ, nɨ arazir kuratam damighan kogham. Puvatɨghtɨma, me nɨn mɨkarzim bar a isɨva helɨn anekunigham. 30 Eghtɨ nɨn dafarir guvim nɨ damutɨ nɨ arazir kuratam damightɨ, nɨ anetugh a makunigh. Kamaghɨn dera, nɨn mɨkarzitam dutugh deragham, egh nɨ arazir kuratam damuan kogham. Puvatɨghtɨma, me nɨn mɨkarzim bar a isɨ helɨn anekunigham.” 31 Egha Iesus ua mɨgɨa ghaze, “Me fomɨra kamaghɨn mɨgei, ‘Gumazir manam uan amuim ataghraghsɨ, an a bagh akɨnafarim osirigh egh anetegham.’ 32 Ezɨ kɨ kamaghɨn ia mɨgei, Gumazir manam uan amuimɨn garima, a gumazir igharazitam ko akuiz puvatɨzɨ a pura anetaki, gumazir kam uan amuim gamima a poroghamiba uari bakeir arazim gami. Eghtɨ amizir kam gumazir igharazitamɨn ikiam, a poroghamiba uari bakeir arazim gami. Eghtɨ gumazitam amizir pam ataghizimɨn ikɨva, egh gumazir kam uaghan poroghamiba uari bakeir arazim gami.” 33 Egha Iesus ua kamaghɨn mɨgei, “Mɨgɨrɨgɨar mam ian ovaviba a inizɨ ia a baraki, a kara. ‘Ia ifarɨva Godɨn Nguibamɨn akakagh mɨkɨman markɨ. Egh ia Ekiamɨn damazimɨn mɨgeir akamɨn mɨrara mangɨ, arazir kam deragh a damu.’ 34 Ezɨ kɨ ia mɨgei, uan mɨgɨrɨgɨaba gavgavim dar anɨngsɨ, bizir katamɨn akakagh mɨkɨman markɨ. Bar markiam. Ia Godɨn Nguibam akakagh egh mɨkɨm suam, ‘Bar guizbangɨra,’ ia kamaghɨn damuan markɨ. Bar markiam. Kar Godɨn Atrivir Dabirabim. 35 Ia uan mɨgɨrɨgɨaba gavgavim dar anɨngsɨ, nguazir kam dɨponan markɨ. God nguazimɨn uan suemning arɨsi. Egh ia uan mɨgɨrɨgɨaba gavgavim dar anɨngsɨ, Jerusalem dɨponan markɨ. Jerusalem Atrivir Ekiamɨn nguibar ekiam. 36 Egh ia uan mɨgɨrɨgɨaba gavgavim dar anɨngsɨ uan dapanibar akakaghan markɨ. Ia fo, ian tav uan dapanir arɨzitam damutɨ a pigham, o ghurghurighan kogham. 37 Ia pura kamaghɨn mɨkɨm, ‘Guizbangɨra’ o ‘Puvatɨ.’ A kamaghɨn dera. Ezɨ mɨgɨrɨgɨar igharazir isafuraziba, da Satanɨn otivaghirir mɨgɨrɨgɨaba.” 38 Egha Iesus ua kamaghɨn mɨgei, “Ia oraki, me fomɨra ghaze, ‘Tav igharaz tavɨn damazim a gasɨghasightɨ, eghtɨ me uaghan an damazim gasɨghasigham. Eghtɨ tav tavɨn ataritam asightɨ, me uaghan an ataritam asigham.’ 39 Ezɨ kɨ kamaghɨn ia mɨgei, gumazim arazir kuratam ia damightɨma, ia a ikarvaghan markɨ. Egh gumazitam ian koviatam apezeghtɨ, ia koviar vuem sara a danɨngigh. 40 Eghtɨ tav ian korotiar azenan azuim bagh ia isɨ kotiam datɨghtɨ, ia uaghan uan aven azuir korotiam sara a danɨngigh. 41 Eghtɨ tav uan biziba iniasa nɨ bagha gavgava ghaze, nɨ an biziba atera an aku tuavir asɨzitamɨn mangam, eghtɨ nɨ an aku tuavir asɨzir ruarir pumuningɨn angɨ. 42 Eghtɨ tav biziba bagh ian azangsɨghtɨ, ia a danɨngi. Eghtɨ gumazitam pura ia da biziba iniasa ian azai, ia akɨrim ragh a gasan markɨ.” 43 Egha Iesus mɨgɨa ghua ghaze, “Ia oraki, me fomɨra kamaghɨn mɨgei, ‘Ia uan namakabagh ifongegh, egh pazɨ uan apanibar amu.’ 44 Ezɨ kɨ kamagh ia mɨgei, ia uan apanibagh ifongegh, egh me bagh Godɨn azang, eghtɨ God gumazir osɨmtɨziba ko mɨzaziba ia ganɨdibar, men apangkuvigham. 45 Arazir kam kamaghɨn ian akagham, ia guizbangɨra uan Afeziar uan Nguibamɨn itim, ia an boribara. Guizbangɨra, an aruem gamima, a gumazir kuraba ko aghuiba bar me gisɨsi. Egha an amozim gamima, a gumazir aghuiba ko gumazir arazir kurabagh amiba sara me gizi. 46 Eghtɨ ia gumazir ia ifongezibagh ifueghɨva ia ivezir manatam iniam? Puvatɨ. Gumazir dagɨaba isiba uaghan arazir kabagh ami. 47 Egh ia dughiam isɨ uan adarazira anɨng, egh ian arazir manam igharaz darazir arazim gafiragham? Gumazir God gɨfozir puvatɨziba ti uaghan ia amir arazibagh ami! 48 Kamaghɨn amizɨ, ia uan Afeziar uan Nguibamɨn itim, an arazir aghuibara dagh ami moghɨn, ia uaghan arazir aghuibar amu.”

In Other Versions

Matthew 5 in the ANGEFD

Matthew 5 in the AS21

Matthew 5 in the BAGH

Matthew 5 in the BBPNG

Matthew 5 in the BBT1E

Matthew 5 in the BDS

Matthew 5 in the BEV

Matthew 5 in the BHAD

Matthew 5 in the BIB

Matthew 5 in the BLPT

Matthew 5 in the BNT

Matthew 5 in the BNTABOOT

Matthew 5 in the BNTLV

Matthew 5 in the BOATCB

Matthew 5 in the BOATCB2

Matthew 5 in the BOBCV

Matthew 5 in the BOCNT

Matthew 5 in the BOECS

Matthew 5 in the BOGWICC

Matthew 5 in the BOHCB

Matthew 5 in the BOHCV

Matthew 5 in the BOHLNT

Matthew 5 in the BOHNTLTAL

Matthew 5 in the BOICB

Matthew 5 in the BOILNTAP

Matthew 5 in the BOITCV

Matthew 5 in the BOKCV

Matthew 5 in the BOKCV2

Matthew 5 in the BOKHWOG

Matthew 5 in the BOKSSV

Matthew 5 in the BOLCB

Matthew 5 in the BOLCB2

Matthew 5 in the BOMCV

Matthew 5 in the BONAV

Matthew 5 in the BONCB

Matthew 5 in the BONLT

Matthew 5 in the BONUT2

Matthew 5 in the BOPLNT

Matthew 5 in the BOSCB

Matthew 5 in the BOSNC

Matthew 5 in the BOTLNT

Matthew 5 in the BOVCB

Matthew 5 in the BOYCB

Matthew 5 in the BPBB

Matthew 5 in the BPH

Matthew 5 in the BSB

Matthew 5 in the CCB

Matthew 5 in the CUV

Matthew 5 in the CUVS

Matthew 5 in the DBT

Matthew 5 in the DGDNT

Matthew 5 in the DHNT

Matthew 5 in the DNT

Matthew 5 in the ELBE

Matthew 5 in the EMTV

Matthew 5 in the ESV

Matthew 5 in the FBV

Matthew 5 in the FEB

Matthew 5 in the GGMNT

Matthew 5 in the GNT

Matthew 5 in the HARY

Matthew 5 in the HNT

Matthew 5 in the IRVA

Matthew 5 in the IRVB

Matthew 5 in the IRVG

Matthew 5 in the IRVH

Matthew 5 in the IRVK

Matthew 5 in the IRVM

Matthew 5 in the IRVM2

Matthew 5 in the IRVO

Matthew 5 in the IRVP

Matthew 5 in the IRVT

Matthew 5 in the IRVT2

Matthew 5 in the IRVU

Matthew 5 in the ISVN

Matthew 5 in the JSNT

Matthew 5 in the KAPI

Matthew 5 in the KBT1ETNIK

Matthew 5 in the KBV

Matthew 5 in the KJV

Matthew 5 in the KNFD

Matthew 5 in the LBA

Matthew 5 in the LBLA

Matthew 5 in the LNT

Matthew 5 in the LSV

Matthew 5 in the MAAL

Matthew 5 in the MBV

Matthew 5 in the MBV2

Matthew 5 in the MHNT

Matthew 5 in the MKNFD

Matthew 5 in the MNG

Matthew 5 in the MNT

Matthew 5 in the MNT2

Matthew 5 in the MRS1T

Matthew 5 in the NAA

Matthew 5 in the NASB

Matthew 5 in the NBLA

Matthew 5 in the NBS

Matthew 5 in the NBVTP

Matthew 5 in the NET2

Matthew 5 in the NIV11

Matthew 5 in the NNT

Matthew 5 in the NNT2

Matthew 5 in the NNT3

Matthew 5 in the PDDPT

Matthew 5 in the PFNT

Matthew 5 in the RMNT

Matthew 5 in the SBIAS

Matthew 5 in the SBIBS

Matthew 5 in the SBIBS2

Matthew 5 in the SBICS

Matthew 5 in the SBIDS

Matthew 5 in the SBIGS

Matthew 5 in the SBIHS

Matthew 5 in the SBIIS

Matthew 5 in the SBIIS2

Matthew 5 in the SBIIS3

Matthew 5 in the SBIKS

Matthew 5 in the SBIKS2

Matthew 5 in the SBIMS

Matthew 5 in the SBIOS

Matthew 5 in the SBIPS

Matthew 5 in the SBISS

Matthew 5 in the SBITS

Matthew 5 in the SBITS2

Matthew 5 in the SBITS3

Matthew 5 in the SBITS4

Matthew 5 in the SBIUS

Matthew 5 in the SBIVS

Matthew 5 in the SBT

Matthew 5 in the SBT1E

Matthew 5 in the SCHL

Matthew 5 in the SNT

Matthew 5 in the SUSU

Matthew 5 in the SUSU2

Matthew 5 in the SYNO

Matthew 5 in the TBIAOTANT

Matthew 5 in the TBT1E

Matthew 5 in the TBT1E2

Matthew 5 in the TFTIP

Matthew 5 in the TFTU

Matthew 5 in the TGNTATF3T

Matthew 5 in the THAI

Matthew 5 in the TNFD

Matthew 5 in the TNT

Matthew 5 in the TNTIK

Matthew 5 in the TNTIL

Matthew 5 in the TNTIN

Matthew 5 in the TNTIP

Matthew 5 in the TNTIZ

Matthew 5 in the TOMA

Matthew 5 in the TTENT

Matthew 5 in the UBG

Matthew 5 in the UGV

Matthew 5 in the UGV2

Matthew 5 in the UGV3

Matthew 5 in the VBL

Matthew 5 in the VDCC

Matthew 5 in the YALU

Matthew 5 in the YAPE

Matthew 5 in the YBVTP

Matthew 5 in the ZBP