Matthew 5 (NNT)
1 Yesu eze auone mdugano mkulu wa want'hu, akwelaga kwo mnima niyo ekala hasi. Wadya wanamp'hina nao wambasaga niyo wamzunguluka, 2 niyo akonga kuwahiniza akagamba, 3 “Wavikilwa wadya wose wakumhuwila Mnungu,kwaviya Useuta wa kwe mbingu ni wawe! 4 Wavikilwa wadya wose wakuhongeza,Mnungu naawatondowaze! 5 Wavikilwa wata ujalamu,kwaviya nawande wakipe we isi! 6 Wavikilwa wadya wose wata nk'hilu na sala ya kudamanya yadya yakumwelela Mnungu,Mnungu naawenk'he va kumema! 7 Wavikilwa wadya wata mbazi na weyawe,kwaviya Mnungu naande na mbazi nawo! 8 Wavikilwa wadya wata mioyo yedi,kwaviya nawamuwone Mnungu! 9 Wavikilwa wadya wakuwalunganya want'hu,kwaviya nawetangwe wana Mnungu! 10 Wavikilwa wadya wose nawadamanyilwe wiihi kwa kudamanya yadya yakumwelela Mnungu,kwaviya Useuta wa kwe mbingu, wawe! 11 “Nomvikilwe umwo want'hu wakawakalalizani no kuwasulumiza, no kuwalonga vihile kwajili ya miye. 12 Indeni na kinyemi na kwanga, kwaviya maliho yenyu ni makulu uko kwe mbingu. Ivi nivo watendelagwa awalotezi awo wandaga uuko nk'hongo aho nyuwe mwandaga hamnati mwize. 13 “Nyuwe mwi munyu we isi. Mna uneva munyu unabanika, hahana cho kuutenda uuiye ukimunyu wakwe. Hiwo wedi naho, waduulwa kuse niyo wajatwa ni want'hu. 14 “Nyuwe mwi ung'azi we isi. Mzi una zengwa henukile haukudaha kukefisa. 15 Naho hahali mnt'hu akukweleza lumuli, niyo alwiika kwe divungu. Mna nolwiikwe hant'hu henukile vileke want'hu wose wauone ung'azi mwe nyumba. 16 Viligane na ivo, ung'azi wenyu nanywe ung'ale mwa want'hu, vileke wakaule ayedi mkudamanya, wamtogole Tati yenyu ywa kwe mbingu. 17 “Mnase kugamba hiza kuiusa Miko ya Musa hegu mbuli za walotezi. Hizile kutenda ivo, mna hiza kuyakint'hiza. 18 Namigambilani kindedi, mbingu ne isi nevomboke mna hakihali nekihunguke mwe Miko, kubula kwo uheelo we vint'hu vose. 19 Mnt'hu yeyose akuunga abanange Mwiko umwenga mwe Miko ino imidodo mwa yose, no kuwahiniza want'hu enga ivo yehe akudamanya, naande mdodo kwo Useuta wa kwe mbingu. Nuko kugamba yeyose akuzumila Miko na kuhiniza watuhu kudamanya ayo, naande mkulu kwo Useuta wa kwe mbingu. 20 Naivo nawagambani kugamba, nomwingile ko Useuta wa kwe mbingu uneva kumwelela Mnungu kwenyu kunajink'ha kudya kwa wahinizi we Miko hamwenga na Mafalisayo. 21 “Mwiva kugamba aho kale neigambigwa, ‘Use kukoma, naho mnt'hu akukoma, naasengelwe.’ 22 Naho nawagambani nyuwe, yeyose akuunga amwihiye miyawe naasengelwe, naho yeyose akuunga ambele nduguye, neegalwe kwe kitala. Naho akuunga amgambe nduguye kugamba, ‘Weye wi hezi!’ Naageligwe mwo moto houkuzima wa ulo na ulo. 23 Elo, uneva waunga ukalave malavo kwe kilingo cho kumlavila Mnungu, niyo wakumbukila kugamba eyuko nduguyo mwikailane vihile, 24 inda uyaleke malavo ayo he kilingo cho kulavila malavo, wiite kwa uyo nduguyo mwikalane vihile, mkaivane niho wiite ukalave malavo yako. 25 “Sunguza kuivana na yudya akulongeleze mkei kubula kwe kitala. Unagoja mbule he kitala naakwink'hize kwo mkulu we kitala, mkulu ywe kitala naye naakwink'hize kwa mtowani, mtowani naye akugela kwe divugailo. 26 Nawagambilani ikindedi, homfose uko mpaka mbinde kuliha ditundu dyo uheelo. 27 “Mwiva igambigwa, ‘Usekugenda na mvele ywa mnt'hu.’ 28 Mna miye Nawagambani, akuunga amkaule mvele no kumunk'hilwa naye, kagendanaye kale mwo moyo wakwe. 29 Uneva ziso dyako dyo kulume dyakugela mwo uwavu, ding'ole udiduule, nevindilise vedi una swesa kilungo kimwenga mwo mwili kujink'ha kunda no mwili wose, mna uduulwe kwo moto houkuzima wa ulo na ulo. 30 Mkono wako wo kulume unakugela mwo wavu ukant'he uuduule. Nivedi uuswese kujink'ha kunda no mwili wose mna uduulwe kwo moto houkuzima wa ulo na ulo. 31 “Naho igambigwa, ‘Mnt'hu akumwasa mkaziwe amuwandikile talaka.’ 32 Mna miye nawagambani mnt'hu akuunga amwase mkaziwe haheina lema, mafa kwa kugenda na mgosi ywa kuse, amtenda kunda mhabwasi, naho akuunga amlombe akehabwasa hamwenga naye. 33 “Naho mwiva kugamba, aho kale want'hu nawagambigwa, ‘Mse kuusa kilapi, mna, damanyeni viya mwikile kilapi kwa Zumbe.’ 34 Mna miye nawagambani, msekugeza kukelisa hata kwe mbingu, kwa mbingu niyo ukalo wa Mnungu, 35 naho mse kukelisila isi kwaviya umwo numwo Mnungu akuikila viga vakwe, naho msekukelisila Yelusalemu kwaviya nuwo mzi wa Seuta mkulu. 36 Naho use kwelisila umtwi wako kwaviya houdahe kudamanya hata luvili lumwenga mwo mtwi lunde lung'aile, hegu lutitu. 37 Yose mkuunga myalonge gambeni ‘heiye’ hegu du ‘bule.’ Hadihali dikujink'ha aho, idyo dyalawa kwa Mwavu. 38 “Naho mwiva kugamba, ‘Ziso kwa ziso naho zino kwa zino.’ 39 Mna miye nawagambani, mse kumliha mwiihi. Uneva mnt'hu anakutowa mwe funda ya kumoso, mhituile ya kulume nayo. 40 Uneva mnt'hu anakwigala kwe kitala vileke akuhoke ishati yako, mwink'he ne dikoti. 41 Naho uneva mnt'hu anakugendeza kwa udahi wakwe maili imwenga, weye genda naye maili maidi. 42 Mnt'hu akukulombeza kint'hu, mwink'he. Use kumlemela akuunga kukukopa. 43 “Mwiva ivo ilongigwe kugamba, ‘Muunge uywako, mna muihiye mnk'hondo ywako.’ 44 Mna miye nawagambani, waungeni awank'hondo wenyu naho muwalombezele wose wakuwatendelani wiihi, 45 ivo nomnde wana Tati yenyu ekulanga kwaviya, yehe awang'azila ung'azi we dizuwa, waihile, na awedi hamwenga, naho awenk'ha fula wose hamwenga, wakumwelela na hewe kumwelela. 46 Elo Mnungu naawaliheni mbwai uneva mnawaunga wakukwelela du? Elo wakugwila kodi, wose nagamba wadamanya enga ayo? 47 Naho mnawalamsa wandugu zenyu du mdamanya dihi kujink'ha awatuhu? Kwaviya hata wadya hewe mmanyize Mnungu, watenda enga ayo. 48 Elo, kint'heni, enga viya Tati yenyu ywa kwe mbingu ivo eli akint'hile.