Matthew 12 (TOMA)
1 Naama ziɛgi zu, Yesu ɠɛni leʋesu yeeta molo ɓalagiti su, dooɠo foloi. Tɛi pului ɠɛni ná-kaladopoiti ma, ti tɔɔzeini ga ti ɗa molo ɠɔpɔgiti gaaʋolososo, ti ɗa mi. 2 Faliziɛinti ti miná ɠaai ma, ti ɠɛni Yesu ma: «Wɛlɛna ɗa-ɠaladopoiti ba! Ta naa ɠɛɛzu, nii tɔgi la vaani bu ga nu kɛ dooɠo foloi.» 3 Yesu ti wooɠaaʋoteni, é ɠɛ ti ma: «Wo la dɛ naa ɠalani mu ɓaa, nii Davide kɛɛni, siɛgi zu pului soni da ta siɛɲɔɠɔiti? 4 É lɛɛni GALA ná-seɠe ʋɛlɛ ɲadegai wu, é ɓuluiti seɠe, ti veai GALA bɛ, é ta mi. Tama, tɔgi la ɠɛni vaani bu ga ta siɛɲɔɠɔiti, ti ʋa ɓului naa ta mi, makɛga ɠɛni de zalaɠa ɠula nuiti nɔ ʋɛ. 5 Wo la dɛ kalani ɓalaa tɔ sɛʋɛi zu ga dooɠo foloi, zalaɠa ɠula nuiti niiti ti botii ɠɛɛzu GALA sei ʋɛlɛi wu, ta ɗa dooɠo foloi ma lɔgi ɠoloɠolo, naama ge la ɠɛa ti ʋa ga koto? 6 Tama nà bosu wo ma ga: Nii é ʋɛ, naa wɔɔlɔʋɛ GALA sei ʋɛlɛi ʋa. 7 Ee, ni wo ɠɛni niima wooi ʋoluɠwɛɛ, nii é ɠɛɛzu ma: ‹Wɔ̀inʋɛ ga gaazumaawɔinɠai, é leʋe zalaɠaiti ba,› wo la ɓena sɔbalala nui niiti peelala. 8 Mazɔlɔɔ Nu ná-Doun Zunui ɠa é ga dooɠo foloi Maliɠii.» 9 Seɠeai ma miná, é lɛɛni Zuifuiti ta-ƓALA dɛbi ʋɛlɛi wu. 10 Zunui ta ɠɛni ná, nii zeei zaani ma. Ti Yesu ɠaazaɠani, ti ɠɛ ma: «Tɔgi vaaʋɛ nɛi bu ga nu nui ta ɠɛdɛ dooɠo foloi?» Ti ɠɛni pɔ ga ti peelalazu zɔlɔɔ ba. 11 Kɛlɛ Yesu ti wooɠaaʋoteni, é ɠɛ ti ma: «Ɓɛ ɠa é wo zaama, ni baala gila kana zea, naa zɛba é loo zeɠezaɠa wolai zu dooɠo foloi, é la mɛɛnga, é ʋa kula su? 12 Nuɓusɛi ma fizɔgɛ baalagi ʋa pounpoun! Naa ɠa é ba, tɔgi vaaʋɛ bu ga nu faa ʋagɔi ɠɛ dooɠo foloi.» 13 É zɛba é ɠɛ zunui ma: «Yeemaale!» Naa yeei maaleni, é ɠɛdɛ, é ɠɛ ga zɔɔma yeei ɠɛʋele. 14 Faliziɛinti ti ɠulani, ti li, ti ɠi fe ɓɔɠɔ ʋɛ ga ʋelei ta zoo ti Yesu ʋaa la. 15 Yesu kwɛɛgai ma ga ta ɠɛɛzu ti paa, é zeɠeni ná. Bɛbɛ wolai ʋilɛni polu, tama é seeɓɛ nuiti pɛ kɛdɛni. 16 É ɠɛni ti laa maaɓakpasu ga naati ti mina kula kɛlɛma. 17 Ʋele ɠana GALA goo wo nui Ezayi wooi ʋilɛni la su, nii é boni ga: 18 «Wɛlɛ nà-botiɠɛ nui ʋa, gè yiimazeɠeai la,nɛ̀ɛbɛ nui, nii é gòla ɠoozunɛɛzu.Nà nà-Zɛnvui yei ma.Toɠa telebodai ma wooi laazeeli zii ɠiligiti ma. 19 É la kpɔɛba vaa nɔpɛ kɛa, é la woo ɠaaɓainga,nu la goomɛniga kpɔɛzuɠula wola wosu koi yɔɠɔzuʋɛti. 20 É la seeli kpaku ɠalea ga, nii golowoloai,é la sɔmɔgi ʋaa, nii gaayeizu.Ʋele ɠana eyɛsu kɛɛzu la,eyɛsu é pilɛ sɔlɔɔ fai ve telebodai ya. 21 Zii ɠiligiti pɛ ta tɔun kɛ ga ta-ɠitogi.» 22 Naama ziɛgi zu, ti ʋaani Yesu ʋɔ ga inɛ su nu ɠila nii gaazuɠoleni, é ga ɓoɓoi mɔnɔ. É naa ɠɛdɛni, naa tɔɔzeini ga é ɗa ɓɔɛ, é ɗa wozaɠa. 23 Bɛbɛi laavɔɔni, ti ɗa ɠɛ ma: «Davide ná-Doun Zunui la ga nii mu ɓaa?» 24 Faliziɛinti ti naa mɛnigai ma, ti ɠɛni ma: «Inɛ kundiɠii Ɓeelezeɓule ná-zobogi nɔ ɠa zunui nii inɛgiti kpɛɛzu la.» 25 Kɛlɛ tɛi Yesu ɠɛni ta-ɠisiɛi ɠwɛɛni, é ɠɛni ti ma: «Masadai nɔpɛ su nuɓusɛiti ti ɠaaɠwɛɛzu su ɓɔɠɔ laalɔɠɔma, naa ɠa ɗa ɠoloɠolo. Taa wola nɔpɛ, ɓaa pɛlɛyeɠe nɔpɛ gaaɠwɛɛzu su ɓɔɠɔ laalɔɠɔma, naa la zooga yɛsu ná. 26 Ni Setanai a Setana ɓɛɛna, ná-masadai ɠaaɠwɛa su mu ɓɔɠɔ laalɔɠɔma. Naama masadai ɠa zoo yɛsu ná ɠale? 27 Ni nɔ̀un, nà inɛgiti kpɛɛzu ga Ɓeelezeɓule ná-zobogi, wa-ɠaladopoiti ta ti ɓɛɛzu ga ɓɛ ná-zobo? Naa ɠa é ba, tiya ɓɔɠɔgo ɠa ti ʋaazu wa-lukpɔi ɠaaleʋezu. 28 Kɛlɛ ni GALA Zɛnvui ná-zobogi ɠa gè inɛgiti kpɛɛzu la, deɠɛmu GALA ná-masadai ʋaa, é zeeli wo ma. 29 «Ɓaa ɓɛ ɠa a ɗa zoo é lɛ zɛbɛsu nui ná-pɛlɛi wu, é naa ɠɔligiti seɠe, ni é la tɔɔzeini dɛ ga é ʋa naa ɠili ga galui? Toɠa naa ɠili pɛ, é ʋa leɠa naa ná-pɛlɛi wuuvoo. 30 Zɔi nɔpɛ é la nɔ̀un ba, naa ɠa dàalɔɠɔma. Zɔi é la ɓɔsu bà, gi ʋa gaalɛbai wo, naa ɠa suvazagi wosu. 31 «Naa ɠa é ba, gè bo wo ma, nuɓusɛiti ta-ɠotoiti pɛ, ta woo ɲɔiti pɛ ta ti wo GALA daalɔɠɔma, naati suvaa ɠa yɛ ti ʋɛ, kɛlɛ zɔi nɔpɛ é woo ɲɔu wosu Zɛnvu Ɲadegai laalɔɠɔma, suvaa la yɛga naama nui ʋɛ pɛ. 32 Zɔi nɔpɛ é kpɔɛ wosu Nu ná-Doun Zunui laalɔɠɔma, naama nui zuvaa ɠa yɛ, kɛlɛ zɔi nɔpɛ é kpɔɛ wosu Zɛnvu Ɲadegai laalɔɠɔma, naama nui zuvaa la yɛga pɛ, niima eteai zu, ta eteai niinɛi zu é ʋaazu.» 33 «À kwɛɛ ga ni gului ʋagɛ, gaawaai ɓalaa pagɛ, ni ɲɔuʋɛ, gaawaai ɓalaa ɲɔuʋɛ, tɔɔzei gului ɠa ɠwɛɛsu ga gaawaai. 34 Pɛɛɠaali zuwuzuiti, wa zoo ɠale kpɔɛ ʋagɔ wosu, wɔi wo ɲɔuɗai? Mazɔlɔɔ nii é ʋooʋazu nui yiimaʋɛ, naa ɠa daaʋɛ, a ɗa bo. 35 Nu ʋagɔi ɠa ɗa ani ʋagɔiti kula ná-ani makɛsu ʋagɔi, nu ɲɔi ɓalaa ka ɗa ani ɲɔiti kula ná-ani makɛsu ɲɔi. 36 Gè bo wo ma, tukpɔɠaaleʋe voloi, nuiti ta ʋoluvaawo ga ta-ɓɔɛ ɲakaiti pɛ ta ɠɛ ti woni. 37 Mazɔlɔɔ è ɓɔɛ wooi maaʋele ma, ta è ʋɛtɛ ga sɔbalala nu, è ɓɔɛ wooi nɔ ɠa ta è ʋeelala la.» 38 Tɔ kalamɔin tanigaa ta Faliziɛinti ti ɠɛni Yesu ma: «Kalamɔn, gá pɔ gi è ɠa, è ɗa laavɔɔ vai ta ɠula kɛlɛma.» 39 Yesu ti wooɠaaʋoteni, é ɠɛ ti ma: «Niizuʋɛ nuɓusɛ ɲɔiti, niiti ti ga wooʋalada nuiti GALA bɛ, naati ka ti laavɔɔ vaa maaɠaazaɠabosu! Tama poo kili nɔpɛ ge la vea ti ya, kɛni GALA goo wo nui Zonase ná-poogi. 40 Mazɔlɔɔ ʋelei Zonase kɛɛni la ga folo saʋagɔ kpidi saʋagɔ kalei ɠoozu, ʋele nɔ ɠana Nu ná-Doun Zunui a kɛɛ la ga folo saʋagɔ kpidi saʋagɔ zooi ɠoozu. 41 Tukpɔɠaaleʋe voloi, Ninive nuiti ta wuzeɠe, ti niizuʋɛ nuɓusɛiti peelala, tɔɔzei tiya mu Zonase ná-GALA goo wogai maaʋele ma, ti ti-ziɛ ʋeleiti maavaliboni. Tama zɔi é ʋɛ, naa wɔɔlɔʋɛ Zonase ʋa. 42 Tukpɔɠaaleʋe voloi, lɛkpɛmaʋɛ nu yeezazu ʋelei ma masa anzanui ɠa wuzeɠe, é niizuʋɛ nuɓusɛiti peelala, tɔɔzei tɔun é zeɠeni kenein zou ɓela ga, é ʋa woilosu Salomɔn ná-ɠima ɓɔɛiti ma. Tama zɔi é ʋɛ, naa wɔɔlɔʋɛ Salomɔn ʋa.» 43 «Siɛgi zu kɔzɔba yɛnvui ɠulazu la zunui ta zu, toɠa ɗa li, é leʋeteʋe teʋebai zu, é ɗa zeizu ɠaiziɛ, kɛlɛ é la ná ta ɠaani. 44 Naazu, toɠa ɠɛɛzu ɓɔɠɔ ma: ‹Nà ɠalesu ma nà-pɛlɛi wu, ʋɛ kùlaai ná.› Siɛgi zu é ɠalesu da ma, é ná ɠa, ani la ná, ná ɓalegai, fai pɛ seiɗai kpasu ná ga pagɔ, 45 toɠa ɗa li naazu, é zɛnvu lɔfela ɠiligaa zeɠe, niiti ti ɲɔuɗai ti leʋe ba, ti ʋa ʋɔɔma, ti zei ná. Zunui naa ná-fai ɠaaɓelagi ɠa ɲɔu, é leʋe ma mɔungi ʋa. Naama zii ɠa é ʋaazu ɠɛɛzu ga niizuʋɛ nuɓusɛ ɲɔi niiti.» 46 Siɛgi zu Yesu ɠɛni ɓɔɛzu la dɛ bɛbɛi ʋɔ, dee ta deɠeiti ti ʋaani, ti lo eteaʋɛ, ti ɠɛni pɔ ga ti ɓɔɛ pɔ. 47 [Nui ta ʋaani, é ɠɛ ma: «È-lee ta è-leɠeiti ta loni eteaʋɛ, ta pɔ ga ti ɓɔɛ è ʋɔ.»] 48 Kɛlɛ Yesu gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Ɓɛ ɠa é ga dèe? Ɓɛɛni ka ti ga dèɠeiti?» 49 É zɛba é yeelete ná-kaladopoiti ma, é ɠɛ ma: «Wɛlɛ, niiti ka ti ga dèe ta dèɠeiti. 50 Tɔɔzei zɔi nɔpɛ é Kɛ̀ɛ yiimai ɠɛɛzu, nii é geeɠɔlɔgi zu, naama nui ɠa é ga dèɠe zunui, ta dèɠe anzanui, ta dèe.»