Matthew 22 (TOMA)
1 Yesu ɓɔɛni ti ʋɔ ʋolu faalaaliiti su. É ɠɛni ti ma: 2 «Geeɠɔlɔgi ma masadai ɠulaʋɛ ga masagi nii é fɛti ɠɛʋele ɓɛtɛni ná-doun zunui ná-vului ɠɛɛ vai zu. 3 É ná-botiɠɛ nuiti teʋeni ga ti nuiti toli, niiti ti loliga ɠɛni de vulu ɠoozunɛ ɠulazuʋɛ. Kɛlɛ naati ti la ɠɛni kɛɛni, ti ʋa ʋa ná. 4 «É zɛba é ná-botiɠɛ nui taɠiligaa leʋe, ga ti naama nuiti maanɛɛnɛ, niiti ti loliga ɠɛni de. É valini ná-botiɠɛ nuiti ma, é ɠɛ ti ma: ‹À ɠɛ ti ma: Gè daamii ɠɛʋele ɓɛtɛa, gè nà-nikɛ zinɛiti paa, ta nà-togani ʋagɔiti, fai pɛ kɛʋele ɓɛtɛʋɛ niina. À ʋaana daami wo fai ma.› 5 «Kɛlɛ niiti ti lolini, naati ti la vɔlɔ ta woni bɛ, ɛsɛ ge liini liizu, gila ge li ná-kpalaga, zɔi li ná-yaaɠo ɠɛɛzuʋɛ. 6 Mɔtaiti ti botiɠɛ nuiti soni, ti naati poomu, ti ti ʋa. 7 Masagi yiiɠaawana ʋele ɠana, é ná-salaʋusuiti teʋe, ti nu ʋaa nui naati undaaʋili, ti abui lo ta-laa wolai ʋa. 8 «Naa ʋoluma, é ɠɛni ná-botiɠɛ nuiti ma: ‹Vulu laamianigi ɠɛʋele ɓɛtɛʋɛ niina, kɛlɛ niiti ti loliga ɠɛa de, naati ti la ɠɛa zolooni ma. 9 À liina mu pele zaɠalaʋɛti. Nui niiti nɔpɛ wa ti ɠa, à ti loli fɛti ɠulazuʋɛ.› 10 Botiɠɛ nuiti ti zɛba ti li pele zaɠalaʋɛti, nui ma zii pɛ nɔ ti kaani, ti naati pɛ tolini, nu ɲɔiti ta nu ʋagɔiti, eyɛsu fɛti laamii wo pɛlɛi wuulaave kpekpe. 11 «Masagi lɛɛni ga é nuɓusɛi ʋɛtɛ. É zunui ta ɠaani, nii fɛti zeɠei ta la ɠɛni kɔba. 12 É naa ɠaazaɠani, é ɠɛ ma: ‹Bɔɛ, è leʋegɛ ɠale, è lɛ ʋɛ, tama fɛti zeɠei ta la è ɠɔba, nii soloogai vulu vai ma?› Naa la ɠɛni gooɠaaʋote nɔpɛ sɔlɔɔni. 13 Masagi zɛba é ɠɛ ná-botiɠɛ nuiti ma: ‹À kɔɠɔiti ta zeeiti suɠili, wo pili ya etea ʋelei kpidii zu, ʋɛ gɔlɔi ta ɲiiga ziɛgai ná.› 14 Tɔɔzei nu mɔinmɔin toligɛ, kɛlɛ tago nɔ ɠa ziimazeɠegi wogai ga tiye.» 15 Faliziɛinti ti maaɠoozani, ti ɠi fe ɓɔɠɔ ʋɛ, ʋelei ta zoo ti gaazaɠa sɔlɔɔ da, ti pili Yesu ma, nii a kɛ ti so ga tɔ ɓɔɠɔi daawooi nɔ. 16 Ti ta-ɠaladopoi tanigaa leʋeni ma, naa ʋɛɛ Elɔde ʋolu nui tanigaa ʋa. Naati ti ɠɛni Yesu ma: «Kalamɔn, gi kwɛni ga ɗa gaama wosu, ta ɗa kalagi wosu ga gaamai pɛ, é lo naa ʋa, ʋelei GALA ge pɔ ga nu ziɛ la. È la vaazu bu, nu ʋa è zeɠe è-ziɛ ʋele ʋa, tɔɔzei è la wɛlɛzu nuiti tosuʋɛ nɔ ʋa. 17 È ɠisu vai wo dɛɛ gi ma mu: Tɔgi vaaʋɛ nɛi bu ga nu mului zala Wɔlɔme masagi Sezaal ma, ɓaa nu mina sala ma?» 18 Kɛlɛ Yesu ɠɛni ta-ɠisiɛ ɲɔi ɠwɛɛ, é ti wooɠaaʋoteni, é ɠɛ ti ma: «Ee, woovele nuiti! Lee vaa zu wo sùɠɔɠɔsu? 19 À wali ɠae gila dɛɛ lɛɛ ga ze, nii mului zalazu la.» Ti ʋaani pɔ ga wali ɠae gila. 20 É ti ɠaazaɠani, é ɠɛ ti ma: «Ɓɛ maaniini ta daasei ka é ma?» 21 Ti gooɠaaʋoteni, ti ɠɛ ma: «Sezaal ʋe.» É ɠɛni ti ma naazu: «Deɠɛmu, nii é ga Sezaal nɔnɔi, à naa ve Sezaal ya, nii é ga GALA nɔnɔi, wo naa ve GALA zea.» 22 Ti naama wooɠaaʋotegi mɛnigai ma, ti laavɔɔni ga gola. Ti zɛni ná, ti zeɠe koba, ti li. 23 Naama volo ɠilagi nɔ, Saduseyɛinti ti ʋaani pɔ bɛ. Naati ka ti ɠɛ gɔvɛiti ti la wuzeɠezu, ti ʋa ɠula saai ya. Ti niima ɠaazaɠagi woni da, ti ɠɛ ma: 24 «Kalamɔn, Moize niima levei veeni, é ɠɛ ma: ‹Ni zunui ta a zaana, é la doun yɛni ga ʋoluʋelei, kɛɛɠɛloin maanɛɛʋɛ ga é ná-poanzai zei ga anza, nii a kɛ é naa ma zuwui makɛ.› 25 Tama, ɠɛɛɠɛloun lɔfela ɠɛa gi zaama. Ma mɔungi vului ɠɛɛni, é za, é la doun yɛni. É ná-poanzai yɛ polu gelei ya. 26 Nii nɔ é ɠɛɛni ga doun mɔungi, naa nɔ ɠa é ɠɛɛni ga felesiɛ, saʋasiɛ, é yɛ zeɠezeɠezu da, é zeeli doun lɔfelasiɛi ma. 27 Gaaɓelasu, anzanui ɓalaa za. 28 Siɛgi zu niina gɔvɛiti ti wuzeɠezu la, ti ɠula saai ya, zunu loun lɔfelai naati su, ɓɛ ɠa anzanui a yɛ zea? Tɔɔzei seiʋɛ ti ɠilagilagi pɛ bɛ ga anza.» 29 Yesu ti wooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Wo ɠakagɛ, tɔɔzei wo la GALA sɛʋɛiti gaaɠaazu, wo la GALA ná-zɛbɛi ɠwɛɛ. 30 Tɔɔzei siɛgi zu buzeɠei wosu da, nu ɠula saai ya, zunuiti ti la mɔ anza zeɠea, anzanuiti ti la mɔ zeiɗa zini bɛ, ta ɠɛɛzu niina eɠɛ geezuɠeelaiti. 31 Nii é ga gɔvɛiti buzeɠe vai, ti ɠula saai ya, kaipa wo la dɛ naama wooi ɠalani ɓaa, nii GALA ge bogai wo ma? É ɠɛni ma: 32 ‹Nà ɠa gè ga Abalaame, Izaake, ta Zakɔɓe ta-ƓALAGI.› GALA ge la ga gɔvɛiti ta-ƓALA, kɛlɛ toɠa ga fulu nuiti ta-ƓALAGI.» 33 Kalagi nii é ɠɛni bosu, naa bɛbɛi pɛ ziizoni, niiti ti ɠɛni mɛnisu. 34 Faliziɛinti ti mɛnigai ma ga Yesu Saduseyɛinti daaɠulugɛ, ti ɠaalɛɛni ba. 35 Ti zaama gila ge ɠɛni ná, é ga tɔ kalamɔin ta, naa ɠɛni pɔ ga é Yesu zuɠɔɠɔ ga gaazaɠagi. É ɠɛni ma: 36 «Kalamɔn, tɔ sɛʋɛi zu, devei ɓɛgele ɠa kpaɠoai zɔiti pɛ ba?» 37 Yesu gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: « ‹Ɗa Maliɠii ɗa-ƓALAGI nɛɛ ʋɛ ga è-yii pɛ, è-yɛnvui pɛ, ta ɗa-ɠisiɛi pɛ.› 38 Naa ɠa é ga devei nii kpaɠoai ta fizɔgai zɔiti pɛ ba. 39 Felesiɛi ɠa ná ta nii ti ɠulaai ga ʋe, naa ɠa é ga: ‹Ɗa è-zeiɲɔɠɔi nɛɛ ʋɛ, eɠɛ ɗa ɓɔɠɔi.› 40 Nii pɛgi tɔ sɛʋɛi ta GALA goo wo nuiti ta-zɛʋɛiti ti nu ɠalasu da, naati pɛ ta ʋuuni deve felegɔi niiti koozu.» 41 Tɛi Faliziɛinti gaalɛa ɠɛni de ba, Yesu ti ɠaazaɠani, é ɠɛ ti ma: 42 «Wa ɠisiɛzu ɠale, é lo Kilista ʋa? Wa ɠisiɛzu ga toɠa ga ɓɛ mavofoda?» Ti gooɠaaʋoteni, ti ɠɛ ma: «Davide mavofodai ʋe.» 43 É ɠɛni ti ma: «Lee vaa zu mu GALA Zɛnvui puuni Davide yiimaʋɛ, é ɗa toli ga Maliɠii? Tɔɔzei é ɠɛni ma: 44 ‹Maliɠii GALA ge ɠɛni Màliɠii ma:Zei zèezazuʋɛ,eyɛsu gè è zili nuiti da è ɠɔɠɔwu.› 45 Ni Davide ɠa tolisu ga tɔun Maliɠii, é leʋe ɠale mu, é ɗa ɠɛ ga naa mavofodai?» 46 Nu ɠila kpalaa ge la ɠɛni zooni é ʋa gooɠaaʋote nɔpɛ fe Yesu ya. Tama é zo niina naama voloi ma, tanɔpɛ zii la mɔ ɠɛni lɔɔzu, é ʋa gaazaɠa.